1960 : QQTRIN023402c1

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Bhí in m’fhear óg nuair a d’fhá_, nuair a, nuair a d’i__, nuair a d’ime d’imigh as.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Cheannaí, Cheannaigh, cheannaí cheannaigh mo athair, cheanna cheannaigh geóltas gabháltas talamh anse... anseo...

Proinsias Ó Conluain

Ar Inis Finne?

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Agus d’fhága muid, d’fhágamar, fhága muid fhágamar é agus bhí áit breá againn án ann freisin a ar mh’anam. m’anam.

Proinsias Ó Conluain

Mm.

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Ach an calú, caladh, bhí go an-dona, bhí sé. ro raibh co chomh maith fiú amháin? Hah?

Proinsias Ó Conluain

ro raibh co chomh maith fiú amháin agus atá anois.

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Ara ro raibh leath cho chomh maith an t-ám t-am sin. bheach, bheadh, bhí, bhu__, tá... tá... áit... áit eile ta__ taí taobh thiar dó, a thugann siad Fo an Bháid air.

Proinsias Ó Conluain

Sin an áit, sórt scoilt....

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Sea

Proinsias Ó Conluain

....insna carraigeacha.

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Sea.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Si__, sin an áit. Sin an áit, sin an áit a bhíoch bhíodh na báideannaí, báid, bheach, bheadh, ra__, ra raibh aen aon bhád i... i... fadó thíos i bport a ar chor a ar bí, bith, ro raibh i ndan ann a theacht teacht isteach án ann go rinne si_ rinne siad... rinne siad go leor, go leor obair án. ann.

Proinsias Ó Conluain

Creidim go ndearna.

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Ha?

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Choinic Chonaic héin féin é.

Proinsias Ó Conluain

Chonaic héin féin é, sea.

Mícheál Ó hAllmhúráin Inis Airc Baile na hInse

Bhuel bhí, ro a, a bháid i na na, bhíoch, bhíodh, bhíoch bhíodh na báid acú acu fadó. Sea. Chafait siad Chaithfidís i, chafait siad, chaithfidís, chafait siad chaithfidís an an an, grafrainn... an graiféad, a bheith sáite síos sa talú talamh agus bhíoch bhíodh fear eile ansin a bheach bheadh a ró_ sa rópa anseo agus chuireit chuireadh thart ar bóich baoi agus nuair a, nuair a bhaineit siad bhainfidís preab aistí, aisti, choineit choinníodh si_, choinn_, choinneit choinníodh a an róp go dté_, go dté_ an... agus sin an chaoi, sin é an chaoi a dtiocait siad dtiocfaidís na báid suas, chafait siad chaithfidís rópa a bheith air ar a bóich baoi a ag goil dul síos agus a ag goil dul aníos.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Níl aen aon Ghaeilge mhaith agam, an bhfuil’s bhfuil a fhios agad. agat.

Proinsias Ó Conluain

Á Gaeilig mhaith agat.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Á níl.

Proinsias Ó Conluain

Go leor agat, bail ó Dhia ort.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Nor Nuair a gheof mui_ gheobhaimi_ nor nuair a geofa muid gheobhaimid héin féin socraí socraithe anuas án, ann, beí muid beimid go maith.

Proinsias Ó Conluain

An mbeí mbeidh mórán talamh agaibh ansin?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

An mbeí? mbeidh?

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Bhuel fhéadaim a rá.

Proinsias Ó Conluain

Níl sin socraí? socraithe?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Níl, níl, níl’s agam cén, cén talú talamh atá ann a ar chor a ar bith ach chuala go bhfuil droch_ talú talamh án. ann.

Proinsias Ó Conluain

Mmm. Níl co chomh maith leis an talú talamh atá agaibh anseo?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó níl níl níl níl.

Proinsias Ó Conluain

Sea. talú talamh maith anseo ar Inis Airc nach bhfuil?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

talú talamh maith anse. anseo.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ach an talú talamh atá sin amuí, amuigh, bheí muid bheimid i ndan, ann, ____ án.

Proinsias Ó Conluain

Bhuel mbeí mbeidh an talamh seo agaibh i gcónaí?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Beí. Beidh.

Proinsias Ó Conluain

An mbeí? mbeidh? Sea. Bhuel an dtioca dtiocfaidh sibh isteach go rialta? An bhfácaí bhfágfaidh sibh eallaí eallaigh agus?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó tioca muid tiocfaimid isteach anse. anseo.

Proinsias Ó Conluain

Sea. Chun aire a thóirt thabhairt do na.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Sea.

Proinsias Ó Conluain

Na heallaí atá fáca. fágtha.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Sea, sea.

Proinsias Ó Conluain

Sea. Bhuel anois cén sórt cuain atá agaibh anseo? díreach os ar gcóir anseo.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó droch, a, a, an cuan seo?

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó droch-chuan againn. Sin é, sin é an cuan anois atá, atá ag oidhbriú oibriú a chuir arna arna daoiní daoine atá san oileán se. seo.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

An iomarc iomarca trioblóid i gcúnaí gcónaí án. ann.

Proinsias Ó Conluain

Mm.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Túir Tabhair a, túir tabhair aníos bád anse. anseo.

Proinsias Ó Conluain

Bhuel eh, an é nach bhfuil eh foscú foscadh ann nó?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Níl aen aon foscú foscadh án. ann.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Níl.

Proinsias Ó Conluain

Agus féachann sórt briste ansin freisin.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó bristí briste i gcúnaí. gcónaí.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Bristí Briste i gcúnaí. gcónaí.

Proinsias Ó Conluain

Is ea, agus thig thagann le bád mór teacht isteach.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó níl níl ní, ó...

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

No, theagann thagann aen aon bád.

Proinsias Ó Conluain

Bhuel.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ach breá.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Leis a taoile taoide ard tiocaí tiocfaidh bád isteach ansin nor nuair a bheidheas bheas an fharraige lag. Bhí muid Bhíomar uilig uile a ag caoinú caoineadh nor nuair a bhí muid bhíomar ag imeacht. Chuile Gach uile dhuine a ro raibh amui amuigh ar an oileán agus fua muid chuamar síos a ag tarraint tarraingt síos na, chuile gach uile rud a bhí sna tífí tithe againn, leapachaí leapacha agus dreisiúrachaí driosúir agus chuile gach uile shórt agus chuir muid chuireamar síos uilig uile iad agus.

Proinsias Ó Conluain

Bhí obair mhór a baint leis is dóí? dócha?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Bhí eh, bhí obair mhór go dimhin. deimhin.

Proinsias Ó Conluain

Sea. Bhuel an raibh sibh a ag súil leis na bádaí báid an sin.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó, bhí na báid, bhí siad an-sábháiltí an-sábháilte taí taobh amuí amuigh gon den chuan.

Proinsias Ó Conluain

Sea. Chonaic sibh a teacht iad?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Choinic muid Chonaiceamar a ag teacht é gan daut. dabht.

Proinsias Ó Conluain

Sea, agus rinn rinne sibh réí réidh ansin.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Bhí muid Bhíomar réí, réidh, bhí muid bhíomar a ag tarraint tarraingt anuas ansin. Chúig, chúig cúig a chlog ar maidin, bhí mise a ag túirt tabhairt mo chuid, an méid a bhí agam sa teach, tóigeáil tógáil síos insa sa gcuan síos agus chuir, chuir sé, chuir i mbaurd mbord ansin iad le curaí. curaigh. ro raibh aen aon bhád acú acu ag obair ach oiread. Bhí an taoile taoide rí-íseal, ró-íseal, ach curaí curaigh a bhí acú, aca, a ag cuir cur na, a ag cuir cur na stuf stuif i dtír insna sna báid mhóra.

Proinsias Ó Conluain

mhéid bád mór a bhí agaibh?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Bhí.

Proinsias Ó Conluain

Cúig cinn?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Chúig Cúig cín. cinn.

Proinsias Ó Conluain

Sea. Bhuel an raibh sibh i bhfad a gol dul isteach ansin?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Céard é?

Proinsias Ó Conluain

An raibh sibh i bhfad a gol dul amach go tír mór?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó ro muid. rabhamar.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó bhuel.

Proinsias Ó Conluain

Céard a tharla ansin nuair a bhain sibh tír mór amach?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó thug muid thugamar amach ansin, bhí, bhí na fir ansin, ansin agus bhí siad a tóigeáil, tógáil, sceitseáil chuile gach uile dhuine acú acu amach air ar an gcéibh. gcé.

Proinsias Ó Conluain

Cuiriú Cuireadh fáilte mhór róibh? rómhaibh?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Ó fáilte mhór rúinn. romhainn.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Agus go dimhin deimhin bhí.

Proinsias Ó Conluain

Bhí a lán cuairteoirí ann freisin creidim.

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

ro, raibh, bhí aiféal aiféala mhór againn, bhí muid bhíomar uilig uile

Proinsias Ó Conluain

a

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

siliú sileadh deor.

Proinsias Ó Conluain

A An raibh sibh?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Bhí go dimhin. deimhin.

Proinsias Ó Conluain

Bhí cumhaí cumha oraibh?

Mícheál Ó Cluanáin Inis Airc Baile na hInse

Bhí cumha orainn gan daut. dabht.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Cupla, Cúpla, cupla cúpla scór bliantaí blianta ó shin, phós mé, fuair mo crowbar agus chua chuaigh a ag baint cloch, rinne mo theach, seoú seo é mo theach, rinne héin, féin, héin féin é, agus rinne a an cathaoir is a baurd bord agus a an dreisiúr, driosúr, cos__ is chuile gach uile shórt.

Proinsias Ó Conluain

Gach uile rud atá thart timpeall orainn.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Chuile Gach uile shórt atá ann.

Proinsias Ó Conluain

Atá thart timpeall orainn anseo anois.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Rinne héin féin é sin.

Proinsias Ó Conluain

Sea agus rinn rinne go maith é bail ó Dhia ort.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Bhuel, níl’s níl a fhios agam, alright dhom dom péin. féin.

Proinsias Ó Conluain

alright aig ag duine ar bí. bith.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Ah ah níl.

Proinsias Ó Conluain

Ó tá.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Ahh níl. Bhí bean maith fad_ bhí bean math maith agam anse. anseo. imíthe imithe go Conamara anois. Is le faitíos go bhfuair tín tinn anse anseo agus ro, raibh, ro raibh aen aon aen aon aen aon sagart le le le fáilt fáil aicí. aici.

Proinsias Ó Conluain

Mmm. Bhuel bíonn an-deacair aig ag an sagart teacht isteach anseo.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Bhí faitíos, faitíos orthaí uirthi anois. gar go leor ú, do, dho do ceithre scór bliantaí blianta anois.

Proinsias Ó Conluain

Sea. Bhuel bhí go leor cruatan agus trioblóide agaibh anseo agus bhí sé...

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Mh’anam M’anam mhuise go ro raibh a stór. ______ d'éirí, d'éirigh, d'éirí d'éirigh beirt mhac dhom dom agus chua chuaigh siad air ar an Aifreann, beirt fear math maith go dimhin, deimhin, cho chomh math maith agus a bhí air ar a dá, air ar a á oileán. Chua Chuaigh siad soir uin chun Aifrinn. Chua Chuaigh siad, leandáil leaindeáiltí siad brí, ar bith, insan san áit sin ansin thoir. Is nuair a bhí siad a ag tíocht teacht un chun a an bhaile chailliú cailleadh iad.

Proinsias Ó Conluain

Go bhfóire Dia orainn. [Osna] Beirt?

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

An bheirt acú. acu.

Proinsias Ó Conluain

Mm.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Agus fear ma__, fear eile le, lé, le, in éineacht lethú. leo.

Proinsias Ó Conluain

Mmm. Bhuel bhí go leor tubaistí mar sin ar an oileán ó am go ham, nach ró? raibh? Bhí ceann mór thart fán bhliain fiche seacht fiche hocht nár báithiú bádh a lán daoine an t-am sin.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

sin ceart. sin ceart. Sin é an t-am a a bhfágú bhfágadh iad amuíh amuigh á ó Chloigeann a mb_ amuí. amuigh.

Proinsias Ó Conluain

Mhm.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Agus bhí bád eile, cailliú cailleadh bád eile ____ istoíche ansin thoir, chailliú cailleadh triúr, anse. anseo.

Proinsias Ó Conluain

Mm.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

As an oileán se. seo. Is math maith liom a bheith ag imeacht as.

Proinsias Ó Conluain

Cén fáth?

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Is math maith liom.

Proinsias Ó Conluain

Cén fáth a n-abrann ndeir sin anois?

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Bhuel eh bhuel. Céard a fhéatas fhéadfas a dhéanú dhéanamh don sagart?

Proinsias Ó Conluain

Mmm.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Céard a fhéatas fhéadfas a dhéanú dhéanamh an uair sin?

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Uhuh.

Proinsias Ó Conluain

Bíonn an-deacair ag an...

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Go Do mo chailliú chailleadh gan tsagart sagart anse. anseo. Sin é an fáth.

Proinsias Ó Conluain

Sea. Bhuel ar cailliú cailleadh duine ar bith gan sagart le do linnse anseo?

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Chailliú. Cailleadh.

Proinsias Ó Conluain

Mmm.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Cupla Cúpla bliain ó shin.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Chailliú Cailleadh fear _____ ro raibh i in ndan ann a ghoil dul soir go dtín dtí an tsagart.

Proinsias Ó Conluain

Mhm.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

an dochtúir.

Proinsias Ó Conluain

Mm.

Tomás de Lása Inis Airc Baile na hInse

Is chailliú cailleadh é.

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

anois tuairim is bliana fíad fichead ó chua chuaigh isteach go hInis Airc an chéad uair.

Proinsias Ó Conluain

Sea, agus eh cén tuairim atá agat don oileán anois? Maith leat gol dul isteah isteach ann?

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

Em emt, an chéad cúpla uair a chua chuaigh isteach án ann níor thaine thaitin liom mar bhí contúirteach ach em de réir mar a, le himeacht aimsire eh thárla tharla gur em, mhaith liom dul isteach án. ann.

Proinsias Ó Conluain

Sea.

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

Eh, ba í an fáth leis seo badh ba ea go ro raibh beagán Gaeilige Gaeilge le cloisteáil án. ann.

Proinsias Ó Conluain

Agus mhéid eh cóluadar comhluadar a bhí ann an t-am sin?

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

San am siúd, san am siúd bhí tímpeall timpeall trí chóluadar chomhluadar déag án ann ach eh de réir mar d'ime d'imigh an aimsir, agus na laethanta thart agus de réir mar a fuair eolas oru orthu agus ar a slí bhea bheatha eh fuair amach go dtiocach dtiocfadh an nach mbeach mbeadh fear, bean, páiste ar Inis Airc.

Proinsias Ó Conluain

Sea agus is mar sin atá anois....

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

....Is mar sin atá an scéal faoi láir. láthair.

Proinsias Ó Conluain

Sea, bhuel d'imí d'imigh na daoine, d'imí d'imigh an Ghaeilic Ghaeilge nuair a d'imí d'imigh gach uile rud.

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

D'ime D'imigh eh na daoine go háirid háirithe ó thosaí thosaigh an coga cogadh agus an imirce go Sasana.

Proinsias Ó Conluain

Sea, bhuel ar ndóí ndóigh bhí suim ar leith agatsa i gcúrsaí talamh agus gach uile rud mar sin, eh thug rudaí áirithe faoi deara ansin faoin talamh is dóí. dócha.

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

Sea, bhuel, is mar gheál gheall go mba cigire talamhaíochta talmhaíochta ag obair faoin Roinn Talamhaíochta Talmhaíochta a chua chuaigh isteach go hInis Airc ar dtús. Eh, chó chomh fada agus a bhí an tala i gceist ansin agus de réir mar fuair eolas ar em imeachtaí na haimsire, imeachtaí na farraige agus fás eh féir agus nithe eile án, ann, fuair amach go ro raibh deacracht áirid, deacracht speisialta, eh ag baint le fás níthe nithe in Inis Airc. Eh ansan ansin chó chomh fada is a bhí an Saura Samhradh i gceist d'fhásach d'fhásfadh gach rud go ceart agus dtiocach dtiocfadh Fómhar math maith ba eh thiocach, thiocfadh, bheach bheadh bárraí barraí matha maithe acú, acu, chó chomh maith le féar math, maith, ach nuair a thagach thagadh an Ghímhre Geimheadh agus cáitheadh na farraige agus an salann ón em a Atlantach isteach eh bheach bheadh gach beagnach dóite anuas án. ann.

Proinsias Ó Conluain

Sea, bhuel eh thug faoi deara go mbíonn an talú talamh sórt bog ann go mbíonn na prátaí bog ar aen aon nós. Níl’s Níl a fhios agam an é an talú talamh is cúis leis sin.

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

Bhuel chó chomh fada is atá an tala talamh i gceist eh b_ bheach eh sin roinnte suas go speisialta eidir idir an tala talamh agus an saghas leasú a bhí dhá á úsáid acú acu ansin. Eh chomh fada is a bhí an tala talamh i gceist bhí go nádúrtha dréináilte mar bhí titim le fána án. ann. Bhí deas tirim, an talú, talamh, ach eh san am céanna an leasú a bhí á úsáid acú, acu, badh ba é an leasú nádúrtha na farraige a bhí á úsáid le na cianta blianta.

Proinsias Ó Conluain

Feamainn agus rudaí mar sin?

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

Feamainn agus mar sin.

Proinsias Ó Conluain

Sea, bhuel an talú talamh a bhéas bheas aig ag na daoine seo anois ar tír mór.

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

Sea.

Proinsias Ó Conluain

Beí Beidh carraigeach. bheí bheidh chomh maith ar a lán bealach leis an talú talamh a bhí acú. acu.

Pádraig Ó Fátharta An Clochán Baile na hInse

Eh, bhuel is cinnte go bhfuil eh a lán carraigeachaí carraigeacha insan san áit a bhfuil siad a ag dul, ach san am chéanna teas a ag teacht ón gcarraig, deis acú acu eh leasaí leasuithe speisialta, mála a fháil eh a dhéanfas feaus feabhas mór ar an tala insan san áit a bhfuil siad aig ag teacht, nach ro raibh seans acú acu a fháil insan san áit a ro raibh siad.