1975 : QQTRIN016194c1

Inis Bearachain héin, féin, tá sé, baile an-árd an-ard é. Sin é a an fáth a dtugann siad an Croc Cnoc Bán na seandaoine a bhíoch bhíodh án ann sa tseanaimsir bhíoch bhíodh eh, ceól ceol aig ag na, e, e, acub acu thuas ar bhár bharr an Chroic Chnoic Bháin. Sin é leacrachaí leaca an an Chroic Chnoic Bháin do bhíoch bhíodh ceól ceol aig ag na, aig ag aig ag na buachaillí óga agus na cailíní óga ansin fadó, sin an t-ám t-am a ro raibh mise ag eighrí éirí suas. Chruinní Chruinnítí isti istigh ansin trúna, tráthnóna, theagach thagadh fear éicin éigin suas, agus tharnít tharraingíodh sé seanmhileóidean ann lé le chéile, is arnú ar ndóigh taoi taobh isti istigh go de chúpla nóiméad bhíoch bhíodh a ro raibh air ar an mbaile cruinní cruinnithe ansin, sean agus óg. Agus d'fhanaidís ansin go dtí b'fhéidir go dtí na haíon haon a chlog san oíche, hara sara scaipidís, ansin theigheach théach na buachaillí go dtí na, d'fhágaidís na cailíní sa mbaile agus b'fhé b'fhéidir go mbeach mbeadh tae ansin acub acu agus go mbeit mbeadh sé an haíon haon a chlog nor nuair a ghóidís ghabhaidís go dtína dtí na dteach héin. féin. Ach bhí an-catha an-chaitheamh ám am án, ann, an dtuigeann tú, bhí_ cheapfá anois bhfuil’s bhfuil a fhios ad agat go, chuile gach uile oíche ansin, chuile gach uile oíche ach ach anseo anois mar a déarhá, déarfá, déarhá déarfá go bhfuil cath_ an-cath an-chaitheamh ám am án ann mar gheál gheall air ar a an Poitín Stil ansin trí uaire sa tseachtain, ach bhí chuile gach uile oíche ansin. Agus eh a an chaoi chéanna sa ngímhre ngeimhreadh ansin nuair a theagach thagadh an s_ d'imíoch d'imíodh an samhra, samhradh, theighidís théidís go dtí _______ sa ngímhre, ngeimhreadh, agus bhíoch bhíodh eh, cath caitheamh ám am ansin _____ damsa damhsa agus ceól ceol _____ neart cath caitheamh ám am án ann go dtí an dó dhéag is a haen haon a chlog san oí. oíche.

Ro Raibh sé cineál deacar deacair agaí, agaibh, abair, Joe anois, ó thaoibh thaobh eh co_ córas taistil mar gheál gheall go gur oileán a bhí án. ann.

A bhuel bhí. Bád a bhí le hí haghaidh gach ru_ le gach rud a dhéana. dhéanamh. Bád a bhí leis an múin móin a thúirt thabhairt eh isteach agus bád eh bád bhí án ann le hí haghaidh a ghoil dul aig chuig an Aifreann agus bád a bhí án ann le a ghoil dul aig chuig siopa. Ní ra ro an aon bhealach eile ainn, againn, agus bhí sé fíor deacair. Agus san ám am chéanna báid bád mhór thrúm throm a bhí acub acu anois bád se_ seóil seoil agus tá curachaí curacha anois acub acu tá siad i bhfad níos eh níos éasca ná na báid a bhí an t-ám t-am sin án. ann.

Eh, an scoil a chua chuaigh tú aige chuige ansin, dúirt tú go teach cheán cheann tuí bhí án. ann.

Ó teachaín teachín beag ceán ceann tuí a ro raibh a lánúin imí imithe as go dtí oileán eile a bhí, dtugann siad Inse Inis an Ghainimh, a bhí trasna uainn. Eh, d'athra d'athraigh siad amach agus chuireadar scoil ar aghaidhe aghaidh insa sa teach ar fhága fhág siad is a cúlódar. comhluadar. Agus sin a bhí án ann gur fhága fhág mise. Ach eh, máistir scoile a bhíoch bhíodh án an ehm inniú inniu ní hé a bhíoch bhíodh án ann amárach. Bhídís a ag fáil tuirseach dhó, an dtuigeann tú...

Tuigim

...mar tá's tá a fhios ad agat héin féin oileán na nach ro, raibh, nach bheh bheadh ám am acub acu án. ann.

Cé mhéid gasúr a bhí in éindí leatsa sa scoil?

Bhuel d'fhéatainnse d'fhéadfainnse a rá go ro raibh eh... suas le fíche. Eh, deinthiúr deichniúr cailíní agus eh d_ deinthiúir deichniúir buachaillí, a an rud is mú mó a choinic chonaic mé án. ann.

Céard faoi na siamsaí agus an ceól ceol agus chuile gach uile shórt a bhíoch bhíodh agaí agaibh ar an oileán. Bhí go leór leor ceóilteoirí ceoltóirí air, cé chaoi a bhfuair siadsan abair eh an ceól. ceol.

Ó niú...

Pioc siad suas é, ab ea?

Eh ch_ Sea, thesaidís thosaidís héin féin mar a déarhá déarfá ceanneobhaí cheanneofaí cineál bosca ceoil agus thosóidís, d’fheiceach d’fheiceadh na gasúir ansin iad ag ehm, an-óg, más héin féin d'eighre d'éirigh siad eh, bhí cuid acub acu an-mhath an-mhaith ar deire deireadh án. ann.

Mbíodh poitín á dhiona dhéanamh in Inis Bearachain?

Á bhíoch bhíodh neart poitín, oh ó neo, bhít bhíodh sé, bhít bhíodh sé a ar nús, nós, achó chomh fairsin fairsing le scion, bhíoch. bhíodh. Ach má tá héin, ní fhaca mé troid nó tada dada mar sin le mo lín linn án. ann. Bhídís an-deas le chéile. Bhídís fíor an-deas. Ní ro raibh án ann ach spóirt agus óráin. amhráin. I gcúnaí gcónaí ní fhaca mé aen, aon, tada dada eile án. ann. Má bhí ph_ má bhí an poitín fairsin fairsing héin féin ní raibh, ní fhaca mé aen aon n_ tada dada eile ag_ mícheart.

Bhfuil aen aon scéal ad agat faoin bpoitín, eh, a, a thárla. tharla. Bhfuil aen aon scéal ad agat faoi?

Ah muise tá, ach mar deireach deireadh an ceán ceann eile, ní mhath mhaith liom a ag bheith a ag cuir cur síos air. [gáire]

Níor mhath mhaith leat a ag bheith a ag cur síos air anois b’fhéidir... Eh, imeó muid imeoimid uaí uaidh sin mar sin, agus tioca muid tiocfaimid ar ais go dtí nuair bhí tú ar An Rínn Rinn Mhór. Eh an dtusa tusa an taen taon duine amháin as an oileán a chua chuaigh go dtí An Rínn Rinn Mhór...

Ah bhuel, eh, bhuel eh, bhí bhí eh beirt in éineacht liomsa a fágáil, a d'fhág an baile, Cooney agus Maoilchiaráin. Fear t_ air a_ fear an t-inneall agus fear gunna, nó taoi taoibh amu amuigh go, dho, eh, talha talamh taoi taoibh amu amuigh mar adéarhá. déarfá. Bhí muid Bhíomar óg. Bhí, ní ro raibh duine ainn againn ah ach teire ceithre bliana déag agus an duine seacht mbliana déag agus... bhí muid bhíomar an-óg go deó. deo.

Am Ar éigean íb, daoibh, mar déarhá, déarfá, an t-oileán a fhá_ ní ro raibh sib sibh i in ndan ann maireachtáil ar air an oileán héin. féin.

A Á ní ro muid rabhamar i in ndan ann maireachtáil, ní ra raibh aen aon obair ná tada dada án, ann, agus ní ro raibh aen aon bhlas eile án ann an t-ám t-am sin ach an t-arm héin, féin, bhí suas le trí chéad nó cheithre ceithre chéad as eh Conamara ar Rinn Mhór an t-ám t-am sin. Agus bhí triúr eile le, as an oileán, Rinn Mhór rúmsa. romhamsa. Bhí driothár deartháir liom péin féin driotháir deartháir go Cooney seo a bhí mé a ag caint air ar dhuine eile a ro muid rabhamar in é_ driothár deartháir go de Mhaolchiaráin. Ó ní hea. Ach cuimrím cuimhním go math maith is é a chaoi ’ ar shiúl muid shiúlamar é. D'fhága muid D'fhágamar a an baile aig ag an maidin Dé Dúna Domhnaigh agus shiúl muid shiúlamar isteach go dtí an go dtí An Rinn Mhór, agus a gcuid bróga ar a nguaillí ngualainne gcosnochtaí, ______ isteach aig ag eh Bóthar na Tráú Trá _____ gcuir muid gcuireamar na bróga orainn héin, féin, agus shiúlamar tríd an mbaile mór agus ní rau’s raibh a fhios ag_ ach chath muid chaitheamar a bheith a fiarú fiaradh go de chuile gach uile dhuine, as Gaeilge ansin a bhí muid bhíomar ag fiarú fiafraí go de dhuine mar ní ra raibh an aon fhocal Béarla ainn againn bhfuil’s bhfuil a fhios ad agat é. Chuile Gach uile dhuine a bhreathnaí bhreathnaigh déarhach déarfadh _____ cé, cé a lig amach sib, sibh, mar a déarhá. déarfá. Cé a lig amach sib. sibh. [gáire] Ach, rinne muid rinneamar a ar mbealach a ar chaoi ar bích. bith. Ach cuímrím cuimhním go gur bhuail muid bhuaileamar a geata, ach nuair a laurú labhraíodh as Gaeilge go n-iaí an ngeata a ar chaoi a ar bith, m'anam go ro... raibh... go ro raibh _____ smile gháirí gháire orainn. [gáire] go raibh, ach em. Tá's Tá a fhios am agam go ro raibh a t-oificeach t-oifigeach a tháinic tháinig amach, ach oificeach oifigeach as Corca Corcaigh é, fuair mé amach é gur fhear Corca Corcaigh é... Fear an-bharúil anbharúil a bhí án ann an dtuigeann tú.

Sea.

Ach d'fhiara d'fhiafraigh sé i dtosach dhom ‘Ó as Conamara sibse.’ sibhse.’ Arnú Ar ndóigh b'fhrust b'fhurasta aithint dhó é. Ach em eh ‘Sea,’ adeir muid deirimid héin. féin. ‘Ó goile gabh i leith goile gabh i leith goile’. gabh i leith’. Lig sé isteach go dtí béal na hoifige muid, fuair muid Fuaireamar dinnéar breá. Fuair mé dinnéar ó choin shin án. ann. Ach eh, thesa thosaigh sé a fiarhú fiafraí ceisteannaí ceisteanna orainn an dtigeann dtuigeann tú. Bhuel, sé, a an chéad cheist, ‘bhfuil sibh a ag fáil gliomachaí gliomaigh isna sna cocaí féir thiar ansin i gcúnaí.’ gcónaí.’ Ach, fuair muid fuaireamar a an staic ansin ní rau’s raibh a fhios am agam cad déarhach muide. déarfaimidne. Ach chads, chomh fada agus, chu_ is geár gearr go ro raibh suas le deinthiúr deichniúr acub acu tímpeall timpeall dho. dhó.

Shea.

A Ag baint chainte asainn a an dtuigeann tú. Mar gheaul gheall air ar an nGaeilge bhí an-ríméad t-ám t-am sin acub acu mar a bhí an chéad chath théis tar éis tosaí tosú a an dtuigeann tú, ní ro raibh siad ach a théis tar éis a thíocht teacht as Bleá Baile Átha Cliath, an t-ám t-am sin, tiún tuairim is trí mhí roimhe sin. An chéad chath curtha, curtha i dteanta dteannta a chéile acub acu an dtigeann dtuigeann tú, na gaeilgeorí gaeilgeoirí curtha i dteanta dteannta a chéile agus an chéad chath tosaí tosaithe acub, agus iad a thíocht theacht go Gaille, Gaillimh, agus nar nuair a chuala muide chualamarna go ro raibh siad i nGaille nGaillimh agus go ro raibh an ár gcuid driotharachaí deartháireacha i nGaille, nGaillimh, buail muid buaileamar héin féin an bóthar, an dtigeann dtuigeann tú. Bhí’s Bhí a fhios ainn againn go math maith go ro, raibh, go ro muid rabhamar a ag goil dul abhaile...

Bhuel, a ar phós mórán daoine abair anois ón mórtír mórthír eh isteach go dtí an t-oileán. An phós mórán án? ann?

Ní hé an oiread sin, ní hé an oiread sin. Iad héin féin a bhí mar a déarfá, muintir a an bhaile héin féin a ag pósa. pósadh.

A Ag pósa pósadh a chéile.

Sea, ní rau raibh mórán a ag tíocht teacht isteach. Bhí roínnt roinnt a ag goil dul amach.

Bhuel, meas tú, bin arb shin é an fáth nach bhfuil fácaí fágtha anois ach trí chúlodar chomhluadar ar an oileán?

Ah, bhuel, sé. is é. Bhuel ansin a chéad tosaí tosú a bhí acub acu nuair a chuadar síos go Cil Cill Dara agus do, a ag goil dul síos s’ad tá a fhios agad an chéad chúlódar chomhluadar thasa_ thosa_ thasa thosaigh siad ag imeacht uaí uaidh sin amach. Agus ó thosa thosaigh siad a ar laghdú a ar chor a ag bith ansin thosa thosaigh siad a ag fáil níos measa, an dtuigeann tú. Thosa Thosaigh siad a ag fáil uaigneach, an dtuigeann tú. Ach sin é an tosú a an bhí air, a an chéad, a an chéad eh, a chéad eh, lánúin a cuiriú cuireadh síos. Cuiriú Cuireadh trí nó ce_ bhuel is théadfá d’fhéadfá rá, trí nú nó ceathar ceathair go lánúin as buna bunadh an oileáin. Agus laghda laghdaigh sé sin ansin é go mór a an t-ileán, t-oileán, an dtuigeann tú, na gasúir, d'ime d'imigh na gasúir, d'ime d'imigh na cúrs_, ach thosa thosaigh chuile gach uile dhuine ansin ag imeacht uaí uaidh sin amach. Thug mé faoi deara é sin.

Céard a cheapas cheapann an trí chúlódar chomhluadar atá án ann anois?

Ah, tá siad sin héin féin anois a ag fáilt fáil réití, réitithe, réití réitithe ehm, go, le n-imeacht. Bhí driothár deartháir ansin bhí sé a ag rá liom, tá sé i dteach ansin leis héin, féin, bhí sé a rá liom faoin Nollaic, Nollaig, oíche Nollac Nollag eh, go ndeacha ndeachaigh sé suas a ag goil dul a ag cuartíocht cuartaíocht i dteach haoin faoin Nollaic, Nollaig, an dtigeann ftuigeann tú. Ní ro raibh duine án. ann. Bhí siad arthaí athraithe amach le daoine muíntreacha muinteartha dhóib dhóibh le hí haghaidh an Nollaig a chatha chaitheamh amu_ amuigh_ chua chuaigh siad i dteach eile ní ro raibh aen aon duine ansin. Chua Chuaigh sé i dteach eile agus ní ra raibh éinne aon duine án, ann, ach nuair a bhí a ag tíocht teacht ar ais, casú casadh iad sin a ag teacht isteach, théis tar éis a bheith amuich amuigh an dtuigeann tú.

Sea.

Ach adeir deir sé bhuel go deir sé ach a mbreathnú faoi 'gheofaí mé' a deir ‘marach go casú casadh an bheirt sin orm’. Bhí sé an-fíor uaigneach go deó, deo, a deir sé. Fadó anois,

ca caithfidh sé gur go bhfuair sib sibh go leór leor stoirimeachaí stoirmeacha agus rudaí mar sin, ar an oileán.

A bhí, ach a bhfuil’s bhfuil a fhios ad agat ní ro raibh aen aon eh, bhuel, ní fhaca mé aen aon eh, aen aon stoirm a díona déanamh díobhála ann ach amháin an méid a bhídís a dhiona dhéanamh ar na báid héin. féin. Dtuigeann tú. Mara Mura mbeach na báid tarnní tarraingthe suas acub acu roimh an gímre geimhreadh bhí... is ní fhéataidís fhéadfaidís siúd a bheith tarnní tarraingthe suas go ______ chaithidís a bheith a ag goil dul amach tá's tá a fhios ad, agat, chuig siopaí. Ach bhíoch bhíodh go leór leor go na báid seo briste ar maidin acub, acu, agus iad ag iarra iarraidh a ag bheith a ag cuir cur cuí aríst arís orthub, orthu, an dtuigeann tú. Sin an...

Cé méid bád a bhí án ann a Joe?

Á bhuel bhí bád aig ag chuile gach uile theach a ro raibh muirín íontu. iontu. Sin le rá go ro raibh oiread agus péire aig ag cuid acub, acu, agus ansin bhí bád seóil seoil ar cuid acub, acu, an dtigeann dtuigeann tú. Bhíoch Bhíodh b'fhéidir dhá dhá bhád i gcuide gcuid go de na títhe, tithe, bád beag is bád mór, an dtuigeann tú...

Tuigim.

Sheas bád mór acub acu trúm trom leaca#? le múin móin a thúirt thabhairt isteach an dtuigeann tú, theastóch#? theastódh#? bád beag ansin le haghaí haghaidh siopa a lorg _____. B'fhéidir goil dul aig chuig an Aifreann.

Feicim, bail ó Dhia ort, go dtugann tú héin féin cuairt go han-mhinic go deó deo ar Inis Bearachain. Bhfuil suím sum ad agat socrú síos arís án? ann?

Ó go dimhin deimhin níl. [gáire]. Ach is math maith liom cuairt a thúirt thabhairt chuile gach uile bhliain án ann mar gheál gheall ar a, is math maith liom an iascach, an dtuigeann tú.

Bhuel sula bhfáca muid bhfágfaimid thú anois a Sheosaimh, cinnte go bhfuil cupla cúpla órán fuarán eile ad, agat, ach níl am ainn againn ach ceán ceann amháin. Is thú héin féin a rinne an chéad cheán cheann a dúirt tú, agus is thú a rinne cuide cuid dhó seo chó chomh math.

Sea, is mé.

Bhuel, cén t-ainm atá air an gceán gceann seo.

Eh, An Seanuine Seanduine Dóite.

An Seanduine Dóite, right away leat mar sin, Seanuine Seanduine Dóite.