QQTRIN016195c1
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Bhuel
ní
ro
raibh
moran
mórán
____
ach
cebí
cé ar bith
a
bhí
againn,
d'alta muid
d'altaíomar
é
agus
tá
mé
cinnte
go
ro
raibh
níos
mó
do
bharr
curthaí
curtha
againne
in
a
ár
n-am
héin
féin
ná
tá
aig
ag
a
t-aíos
t-aos
óg
atá
anois
unn,
ann,
ná,
ní
ró,
raibh,
bhí
a
neart
rogha
anois
unn,
ann,
mar
déarhá
déarfá
de
bhia
gharú,
gharbh,
ach
a
de
thairbhe
feoil
is
rudaí
mar
sin
do
de
b'fhéidir
fán
faoin
Nollaic
Nollaig
agus
fán
faoin
Cháisc
agus
laethaibh
laethanta
speisialta
ach
noir
nuair
a
gheohá
é
bhí
sé
go
maith
duit.
Nis,
Anois,
tá
siad
aig
ag
an
tábla
agus
níl’s
níl a fhios
agad,
agat,
b'fhéidir
go
gcuirheá
gcuirfeá
ceist
de,
deich,
de
deich
gceist
orthú
orthu
sula
ndeanann
ndéanann
siad
suas
a
n-intinn
goidé
cad é
a
íosa
íosfaidh
siad
ná
níl
sult
acú
acu
unn,
ann,
tá
sé
acú
acu
ahan
gach aon
lá.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Bádaí
Báid
seoil?
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Bádaí
Báid
seoil,
_____
ní
ró
raibh
ae
aon
rud
air
ar
an
oilean
oileán
san
am
sin
ah
ach
a
an
dá
bhád
inneall,
sin
ag
muitir
muintir
a
phosta,
mar
dearhá
dearfá
le...
leis
na
Niall
Johndies,
agus
cionn
ceann
eile
aig,
ag,
go
ndeana
ndéana
Dia
a
mhaith
orthú
orthu
uilig
uile
Phil
Néill.
Ní
ró
raibh
air
ar
an
oilean
oileán
ach
an
dá
bhád
inneall
insan
san
am
sin
agus
bhuel
bheireit siad
thugaidís
isteah
isteach
an
t-easpag
agus
neithí
nithe
mar
sin
ach
eh
a
de
thairbhe
go
ró
raibh
an
rud
ina
dheiheall
dhoicheall
leo,
ní
ró.
raibh.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Bhí
níos
mó
cathú
caitheamh
aimsire
air
ar
an
oilean
oileán
san
am
sin
déarhainn
déarfainn
ná
tá
nis
anois
unn,
ann,
ná
ní
ró
raibh
television
agus
ní
ró
raibh
news
unn,
ann,
mar
déarhá
déarfá
ní
ro
raibh
an
réidio
raidió
agus
raha
rachfá
isteah
isteach
i
dteah
dteach
ar
airneál
airneán
agus
b'fhéidir
go
mbeú
mbeadh
______
thart
le
scór
daoiní
daoine
thart
ar
an
urlár,
ní
ró
raibh
cathaoireaha
cathaoireacha
acú
acu
agus
bhí
a
sceál
scéal
héin
féin
aig
ag
ahan
gach aon
nduine.
Raha
Rachaidh
tú
isteach
i
dteach
anis
anois
agus
tá
do
bhéal
druite
druidte
tá
sé
cho
chomh
maith
agat
fanacht
sa
bhaile.
Níl
tú
ah
ach
ag
éisteat
éisteacht
leis
a
an
rud
atá
a
ag
gol
un
chun
tosaí
tosaigh
i
Londain
ná
in
áit
neart
éigin
eile
don
tsaíol.
tsaol.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Obair
chruaí.
chrua.
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Obair
chruaí
chrua
insna
sna
na
tunnels
agus
bhí
cúig
pín
pingin
déag
san
uair
agam
agus
bhí
sé
ina
airgead
mhór,
bhí
phín
phingin
acú
acu
amuí
amuigh
ar
taíú
taobh
amuich
amuigh
ach
istoí
istigh
insna
sna
tunnel,
bhí
cúig
pín
pingin
déag
ann,
sé
lá
na
seachtaine,
ocht
n-uaire
sa
lá
agus
bhí
air
ar
a
meas
go
ró
raibh
airgead
mór
unn,
ann,
agus
bhí.
Bhí
trí
phunt
sa
tseachtain
unn
ann
ah
ach
ansin,
bhí,
bhí
cea__,
bhí muid
bhíomar
mar,
mar
déarhá
déarfá
istoí
istigh
in
comórtas
ní
ró
raibh
siopaí
ná
daoiní
daoine
thart
a
mbeach
lucht
caerah
caorach
aig
ag
bearraheat
bearradh
caerach
caorach
agus
bhí
an
fear
a
ro muid
rabhamar
ag
ob__,
an
mhuitir
mhuintir
a
ro muid
rabhamar
ag
obair
do
dó
bhí
siad
á
dtógáil,
agus
bhí
scillin
scilling
is
punt
sa
tseachtain
amah
amach
as
a
ár
bpáighe
bpá
ar
son
a
ár
gcuid
bí
bia
agus
ar
ár
leabaí
leaba
agus
eh,
nuair
a
bhí
deiriú
deireadh
díolta
eadar
idir
stampa
agus
ahan
gach aon
seort
sórt
eile,
bhí
seacht
déag
is
punt
agus
cúig
píne
pingine
fáca
fágtha
as
páighe
pá
na
seachtaine.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
A
muise,
sin
ceist
mhaith
a
mhic.
Shiúil
mé
Albain,
Seasain,
Sasana,
agus
a
an
Bhreatain
Bheag.
Bhí
mé
thíos
in
Plymouth,
bhí
mé
thíos
in
Pensance
d'oibir
d'oibrigh
mé
ansin.
D'oibir
D'oibrigh
mé
thuas
i
Fortwilliam,
bhí
mé
thuas
a
fhad
le
Oban
Tobann
agus
éiteaha
áiteanna
istoí,
istigh,
bhí
mé,
a
bhí
mé
seacht
mbliana
déag
de
aois,
níor
chai
chaith
mé
bliain
sa
bhaile.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Bhí.
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Cén
fáth
a
dtéann
muintir
Árainn
ar
fad
go
Chicago?
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Bhuel
is
é
an
dóí
dóigh
atá
ar
Chicago
do
muitir
muintir
Árainne,
má
tá
duine
de
do
chiniú
chine
in
áit
ar
bích
bith
agus
tá
tú
i
do
strainséar
strainséir
in
áit
shar
sula
ndeaha
ndeachaigh
tú
air,
agus
tá
ahan
gach aon
ass
unn
ann
a
an
dóí
dóigh
chéarna
chéanna
na
Italians
na
Polak,
a,
i
do
chósanacht,
chomharsanacht,
raha
rachaidh
tusa
isteach,
déarhaí
déarfaí
siad
a,
m_
a
dearas
dearfas
the
yank
i
mBéarla,
that’s
an
Italian
neighbourhood.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Sea.
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Tá.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Ó
bunú
Árainn
ná
níl
aen
aon
ní
eile
ann
ach
Gaeilig,
nuair
atá
siad
leofa
leo
héin
féin
mar
adéarha
déarfá
agus
eh,
rud
beag
eile
do,
chuaí
chuaigh
daoiní
daoine
anonn
go
Chicago
ná
ró
raibh
mórán
cleachtú
cleachtadh
acú
acu
ar
Ghaeilic
Ghaeilge
agus
d'fhólaim
d'fhoghlaim
siad
í
mar
ní
mhath
mhaith
leofa
leo
a
bheith
corr,
agus
oiread
teagasc
na
Gaeilice.
Gaeilge.
Tá,
nuair
a
d'fhág
mise
Chicago
bhí
trí,
bhí
trí
rang
a
ag
goil
dul
sa
tseachtain,
teagasc
na
Gaeilice,
Gaeilge,
in
DePaul
in
Chicago.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Inseaha
Inseoidh
mé
sin
duit.
Bhí
mé
ar
bharr
a
an
tsaoil
shíl
mé
héin
féin
agus
bhí muid
bhíomar
amuí
amuigh
ar
chruinniú,
bhí
chruinniú
againn
mar
déarhá,
déarfá,
bhuel
mar
déarait siad
déarfaidís
thall
ansin
The
Árainn
Mór
picnic.
Chua muid
Chuamar
amah
amach
lá,
amuí
amuigh
sa,
amuí
amuigh
sa
tír
agus,
bhí
muitir
muintir
Árainn
uilig
uile
cruinní
cruinnithe
unn
ann
agus
muitir
muintir
Ghaoi
Ghaoth
Dóir
Dobhair
agus
thart
uilig
uile
agus
bhí
ár
gcuid
bí
bia
héin
féin
aig
ag
ahan
gach aon
nduine
agus
ag
inse
insint
scéalta
agus
a
baíolú
bualadh
druma
agus
ag
imirt
bael,
ball,
a
ach
bhí
mise
amuich
amuigh
cho
chomh
maith
le
duine
agus
bhí
an
Dochtúir
Ó
Dúí
Dubhthaigh
as
Árainn
amuich
amuigh
agus
a
bhí muid
bhíomar
a
ag
córá,
comhrá,
is
d'iarr
sé
orm,
chuir
sé
ceist
orm,
deir
sé
caidé
cad é
atá
tú
a
dhéanú
dhéanamh
Dé
Sathairn?
Muise
adeir
a deir
mé
níl
mé
a
ag
déanú
déanamh
a
dhea.
dhath.
Bhuel
adeir
a deir
sé
_____
go
raha
rachfá
síos,
adeir
a deir
sé,
síos
un
chun
a
na
hotharlainne
a
deir
sé
Saint
Joseph's.
______
go
bhfeicinn.
Caidé
Cad é
atá
mé
a
dheánú
thíos,
a
deirim.
Sea,
bhuel,
a
deir
sé,
‘tá
mo
dhitheáir
dheartháir
ag
goil
dul
agatsa,’
adeir
a deir
sé
‘le
trí
scór
bliana"
a
deir
sé
"in
Arainn,
do
bharúil,"
adeir
a deir
sé
"ní
dheana
dhéanfaidh
siad
dohar,"
adeir
a deir
sé
_________
ar
bith
caite
unn.
ann.
Fua
Chuaigh
mé
síos
agus
d’úrc
d’amharc
sé
orm
bhí
sé
a
ag
fanat
fanacht
liom
agus
ghlac
sé
pachtúirí
pictiúir
dú
dom
agus
d'ins
d'inin
sé
dú
dom
go
ro
raibh
an
murdar
ar
na
scamhain.
scamhóga.
Níor
chuir
sé.
So
chuir
mé
ceist
air
an
mbeú
mbeadh
faill
am
agam
a ghoil
dul
go
hÉirinn,
"ó
níl
faill
a
ar
bíth
bith
do
dhul
go
hÉirinn"
adeir
a deir
sé.
"Tá
tú
teat
teacht
istea
isteach
anseo
amárah"
amárach"
agus
adeir
a deir
sé
"sin
sin".
Sin
an
chéad
scéal
a
fuair
mise
ar
go
ró,
raibh,
go
ro
raibh
sé
orm.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
B’é
sin
ailse?
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Bhí
an
ailse
unn
ann
agus
bhí
mé
seachtain
istoí
istigh
ansin
a
ag
tarraint
tarraingt
pheachtúr
phictiúr
agus
chuarta
chuardaigh
sé
á
ó
bhun
go
barr
mé,
súil
agus
buas
buíochas
do
Dhia
fuair
sé
an
rud
a
bhí
sé
a
iarraí.
iarraidh.
Ní
ro
raibh
sé
ach,
ach
insa
sa
scamhan
scamhóg
agus
ní
ró
raibh
an
darna
dara
scéal
air
ah
ach
an
scamhan
scamhóg
a
bhuint
bhaint
amah
amach
agus
rinn
rinne
sé
sin.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Bhí
mé
leoga,
mar
adeir
a deir
sé
héin
féin
ní
ró’s
raibh a fhios
aige
goidé
cad é
an
bealah
bealach
a
rahainn.
rachainn.
N’á
Nuair a
chuaí
an
croídhe
croí
geall#?
geall
as
a
shaíol
shaol
nuair
a
d'imí
d'imigh
an
scamhán
scamhóg
leis
an
aslú
aslach
agus
a
_______,
fascailte
oscailte
bhí
mé
sé
a
chlog
ar
maidín,
mhair
sé,
mhair
a...
cúig
huaire
a
bhí
mé
ar
an
tábla
acú
acu
agus
fuair
mé
cupla
cúpla
droh-thaíom
drochthaom
an
hoíche
sin
nuair
a
mhoscail
mhuscail
mé
mé
moscailte
oscailte
agus
ní
mhiste
liom
goidé
cad é
an
dóí
dóigh
a
rahainn,
rachainn,
ceacú
cé acu
a
gheóinn
gheobhainn
bisea
biseach
nú
nó
a
gheóinn
gheobhainn
bás,
níor
chuir,
níor
ro
raibh
sé
a
ag
cuir
cur
baíorthú
buartha
ar
bí
bith
orm
bhí
mé
co
chomh
tinn
sin,
ach
eh
buas
buíochas
do
Dhia
ní
bhfuair
mé
ach
dá
thaíom
thaom
ach
bhí
ogla
eagla
mhór
air
dá
bhfuínn
bhfaighinn
an
tríhiú
tríú
cionn,
ceann,
na
nach
n-anhainn#?
bhfanfainn#?
é,
a
ach
buas
buíochas
do
Dhia
tá
mé
thart
go
fóill.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
A,
lá
a
fheiceas
fheicfeas
tusa,
raha
rachaidh
tusa
ar
bhád
ná,
ná,
ná
ar
eitleán
as
Éirinn,
tá
sé
ar
d’intínn
d’intinn
pilliú,
filleadh,
níl
duine
a
ar
bí
bith
ag
imeaht
imeacht
ar
an
intínn
intinn
go
bhfuil
sé
a
ag
goil
dul
an
aon
bhealah
bhealach
amháin
ach
faraíor
faraor
leis
a
an
mhórchuid
acú
acu
bhí
_____
nár
phill,
ah
ní
imeann
imíonn
duine
a
ar
bí
bith
air
ar
an
intínn
intinn
sin,
tá
siad
i
gcónaí
a
ag
teacht
ar
ais.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
An
mbeinn
alt
ábalta
ar
a
fá_
mo
bhealach
a
dhean_
an
dtúrhait siad,
dtabharfaidís
an
dtúrhú
dtabharfadh
Dia
faill
dú
dom
nuair
a
huala
chuala
mé
go
ro
raibh
ailse
air
ar
a
an
scamhan,
scamhóg,
bheul
bhuel
sin
deiriú,
deireadh,
sin
a,
sin
a
tuigmheáil
tuiscint
atá
againn
air,
sin
deiriú
deireadh
agus
bhí
mé
a
ag
cuir
cur
ceiste
air
a
dtúrhú
dtabharfadh
Dia
faill
dú
dom
a
bheith
alt
ábalta
ar
a ghol
dul
go
hÉirinn
agus
t-aíos
t-aos
óg
a
fheiceáil
sul má
sula
rahainn
rachainn
faoin
chlár.
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Tá's
Tá a fhios
agat
héin
féin
anois
a
Phete
go
bhfuil
an
ailse
seo
ort.
Caidé
Cad é
cho
chomh
dona
agus
tá
sé
san
am
i
láthair
abair?
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Timlin Ó Cearnaigh Magheraclogher Kilmacrenan
Seaí.
Sea.
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Agus
bhí
cuid
acú
acu
ar
bharr
na
gaoithe
agus
ar
bharr
a
an
tsaoil
agus
bhí
Hiúdaí
Eddie,
go
ndeana
ndéana
Dia
a
mhaith
air
air
ar
fhear
acú,
acu,
bhuel
ina
chroí
bhí
truaí
trua
aige
ag
Hiúdaí
Eddie
dúsa
domsa
agus
ní
rahait
rachadh
sé
thart
gan
a theaht
teacht
istea
isteach
i
mo
fhiafrú,
fhiafraí,
ní
dheaha
dheachaigh
sé
airiaú
riamh
siar
gan
an
t-iasc
úr
leis
a
rann,
roinnt,
agus
i
dtólú
_____
tséasar
thart
go
dtórhait
dtabharfadh
sé
bochcas
bosca
éisc
dú.
dom.
Bhí
sé
deánú
déanamh
creidim
nuair
a
bhí
mé
i
mo
shliplínea
má
bhí
mé,
nár
bheag
a
shíl
seisean
go
ro
raibh
an
dainséar
go
chomh
clósáilte
agus
nár
bheag
a
shíl
mise
agus
sin
mar
tá
saíol
saol
duine.
Níl’s
Níl a fhios
agat
caidé
cad é
bhéaras
thabharfas
do
bhás
ná
gá
cá
uair
a
gheofas
gheobhfas
tú
bás.
Proinsias Ó Conluain
Deir
Peadar
Mac
Suibhne
nach
bhfuil
sé
chomh
doilí
doiligh
bás
a
fháil
agus
a
shíleas
shíleanns
daoine,
agus
níl
eagla
ar
bíth
bith
air
héin
féin
roimh
an
bhás.
Bealach
amháin
atá
aige
le
sult
a
bhuint
bhaint
as
a
tsoel,
tsaol,
cumú
cumadh
órán
amhrán
agus
chuala muid
chualamar
ceann
dá
chuid
órán
amhrán
á
chanú
chanadh
aig
ag
Mícheál
Ó
Gallachóir
sa
chlár
seo
trí
seachtainí
ó
shin.
D'aithris
sé
órán
fuarán
eile
dá
chuid,
ceann
a
chum
sé
i
Chicago
do
Thimlin
Ó
Cearnaí.
Peadar Mac Suibhne Ballintra Boylagh
Is
fada
a
d'fhág
mise
Éirinn,
agus
sheól
sheol
mé
thar
sáile
anall,
a
thóraíocht
saibhreas
an
tsaoil
seo,
ach
faraíor
faraor
is
mé
a
bhí
dall.
Is
é
an
tsláinte
bunrúta
an
tsaibhris,
Is
an
óige
an
bláth
bán
ar
a
barr,
Nuair
a
chaileas
chaillfeas
an
cholainn
na
ní
sin,
Is
goirid
gairid
go
ro
raibh
tú
faoi
chlár.
Nuair
a
d'fhág
mé
mo
bhaile
in
Éirinn,
Ní
ro
raibh
unn
ann
ach
nár
bhris
sé
mo
chroí,
Mo
mháthair
bhocht
snaíomta
snaidhmthe
fádúdú,
faoi a dtaobh dom,
Gach
osna
ag
teacht
óna
croí.
Mo
leanú
leanbh
a
thóg
mé
as
cleabhán,
cliabhán,
Mo
leanú
leanbh
a
thug
mé
as
broinn,
Anois
tá
tú
ag
imeat
imeacht
is
mo
fhágail,
fhágáil,
Is
a
Dhia
nár
bocht
leat
mo
ruin#?.
ruin.
Ba
ghoirid
ghairid
mo
sheal
insan
san
tír
seo,
Nuair
a
fuair
mé
an
leitir
litir
le
crá,
Thug
Dia
mo
mháthair
án
ón
tsaíol
tsaol
seo,
Agus
chuaí
chuaigh
léithe
léi
iomlán
mo
ghrá,
Anois
tá
mé
scaití
scoite
go
huaignea,
huaigneach,
Gan
athair,
gan
mháthair,
gan
lae,
lao,
Ach
is
goirid
gairid
mo
sheal
ar
an
tsaíol
tsaol
seo,
Is
goirid
gairid
go
dtarraí
dtaga
mo
lá.
Dá
mbeú
mbeadh
agam
pilliú
filleadh
ar
Éirinn,
Agus
an
tsláinte
a
bheith
agam
mar
a
bhí,
Mo
mháthair
ag
fónú
fónamh
sa
bhaile,
Ar
an
bhac
a
chuir
cre
crith
ar
a
croí.
Na
Nach
agamsa
héin
féin
a
bheú
bheadh
an
saibhreas,
na
nach
gceannahaú
gceannódh
croc
croca
don
ór
bhuí,
ach
faraíor
faraor
níl
sin
i
ndán
dú,
dom,
Les
Leis
na
cuimhí
cruimheanna
a
bhéas
bheas
mé
i
mo
luí.