QQTRIN040192c1

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

Níl oiread feirimeoireachta á dhéanamh i gCléire anois agus a deintí dhéantaí eh ach eh nuair a bhíomair bhíomar óg agus eh go dtí go... i ndiaig ndiaidh an Chogaig Chogaidh Mhuair Mhóir bheag so seo eh... do bhí ana-chuid an-chuid feirimeoireachta a dhéanamh i gCléire. Do bhíoch bhíodh prátaí a ag fás acu agus cruithneacht, bhíoch bhíodh coirce, seagal, tornapaí, meaingilí, meangailí, agus eh uinneóin oinniúin agus beagáinín beag pis is pón-... pis faoi uisce is mála pónairí agus cabáiste faoi uisce is agus eh glasraí don uile shaghas. E... bhíoch bhíodh nach muar mór gach aon rud a... a oireach d’oireadh dhuinne... dhúinne... Bhídís a ag fás air ar an leán oileán em... fiú amháin a’... Deintí Dhéantaí go... go leor plúir plúr don chruithneacht a... a fháistí fhástaí air ar an leán oileán ach do chathtaí chaití é sin a thúirt thabhairt amach go dtí an Scoil Mhuire go dtí an Sciobrairín Dún na Séad chun í a mheil mheilt ach mar sin féin do bhíoch bhíodh uabhás uafás plúir ag teacht isteach is amach sa tslí sin as san oileán.

Proinsias Ó Conluain

A mbíú mórán ealaí ar an oileán?

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

Ó do bhíoch, bhíodh, ana-chuid, ana-chuid an-chuid ar fad a... nuair a dearnas rinneadh feirmeacha i gCléire ocht chéad déag triocha tríocha trí nílim deidhinitheach deimhnitheach de sin ach triocha tríocha nae, naoi, ceaun ceann éigin anyway piocu pé acu , níl mórán deifreach... difir... eh... do... raibh feirmeacha air ar an leán oileán roimis roimhe sin mar atá anois ach em do bheach bheadh garraí thaul thall agus garraí abhus aige ag duine eh ach eh ansan ansin nuair a radhain roinn an tiarna talaimh agus nuair a dhearnadar rinne siad feirmeacha don leán, oileán, de réir acraí a fuaireadar talamh in ae aon chor ach do chuaig chuaigh geach gach éinne a fuair sealbh seilbh ar bhlúire talaimh, oiread talaimh agus a choinneóch choinneódh cheithre chín chinn do bhuaibh agus a fhásach... d’fhásadh... a mhairíoch mharaíodh le, bhuel a mhairíoch mharaíodh a dhóthain dóibh agus eh creidim go láidir go raudar rabhadar go hana-mhaith han-mhaith as an... an... an gnó san. Eh, do bhíoch bhíodh an bia acu, a’ agus bhíoch... bhí an talaimh acu agus ’o do bhíoch bhíodh an t-iasc acu ag an am chéanna de, bhíoch bhíodh caoirig caoirigh acu go a mbíoch mbíodh a gcuid éadaig éadaigh féin acu agus eh fheadar roimis roimhe ina dhiaig dhiaidh é... a bhí an línéadach ag fás anso anseo go macánta anois eh, b'fhéidir go gur roimhis roimhe é, b'fhéidir gur ina dhiaig dhiaidh é, fheadar ach eh bhí línéadach, bhíoch bhíodh an... dheintí dhéantaí línéadach leis i gCléire. go leor dos de na lochánaibh locháin thaul thall tímpeall timpeall an áit fós mar a cuirtí gcuirtí an líon ar maetha. maothadh. Agus...

Proinsias Ó Conluain

Bhíú cleiteáil agus sníúachán sníomhachán ann freisin is dóigh?

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

Do, do bhíoch bhíodh an sníomh aun ann ach bhíoch bhíodh an an an ... t-éadach á dhéanamh n... cad a thugann air?

Proinsias Ó Conluain

Cleiteáil?

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

Sea bhíoch bhíodh sae sin ar siúl an, bhíoch bhíodh ach do dintí dhéantaí an sná snáithe an ann ceart go leor, bhuel dheint-... dhéant-... dintí dhéantaí go leor cniotála leis an sná snáithe sin, ó... do chnoc chonaic mé féin isteach lem le mo lín linn féin é... na daoine, mná Chléire ag eh sníomh agus a ag cniotáil eh stocaí agus gea__ geansaíos geansaithe as an ola a snítí shníomhtaí sa bhaile, ó do chnoc chonaic mé .

Proinsias Ó Conluain

Mm. Cad mar gheall eh ar eallaí a thóirt thabhairt amach go tír mór? An raibh aen aon deacracht ar leith a buint baint leis sin?

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

Eh, raibh deacracht ar bith ag buint baint leis sin eh... sara sula dtáinig na báid mótair móra atá againn anois em eh... do leogtaí leagtaí i Youghalanna béaloscailte, ó... báid muara mhóra ab ea... tugtaí thugtaí Youghalanna féin orthu bhíodar ana-mhu__, ana-mhó__, cuíosach cuibheasach muar, mór, do leogtaí ligtí treasna trasna ar an dtráig dtrá iad nuair a bheach bheadh ar thráth mhara #?... le taoide thuile is dócha agus do léimeach léimeadh na beithíg beithígh isteach untu, iontu, bhuel ansan ansin tá... bhí slip thíos i dTráig dtrá Chiaráin leis tamall muar, mór, do leogtaí ligtí báid isteach leis an slip ansan ansin ar lán mara agus do léimeach léimeadh na beithíg beithígh isteach untu iontu ach eh tháinig na thái__ nuair a tháinig na báid mhuara mhóra ansan ansin nuair a bhís á n-aistriú untu, iontu, do bhogaidís isteach leis an gcraun, le craun tógála le búm an tseoil mhuair mhóir iad, agus síos... chuiridís síos sábhálta sábháilte iad, raibh deacracht ar bith ansan, ach eh is dóigh liom de réir mar a chloisinn eh seandaoine á mbeach mbeadh tarbh, bhuel tarbh crostáltha crosta b'fhéidir aen aon saghas tairbh bhuil’ le túirt tabhairt amach as an leán oileán fadó go dt-... dtairidís dtairrgídis i ndiaig ndiaidh báid amach é, do chuiridís an tarbh i bhfarraige agus do bhéarach bhéarfadh duine éigin ar heidhrc adhaic air agus cuirtí chuirtí i dtír i dtaebh dtaobh thaul thall é agus leanach leanadh saé ag snámh go deo faid fad is go gcoinneofaí a cheaun as an uisce ní, dhineach dhéanadh aen aon dochar ar bith dho .

Proinsias Ó Conluain

Sea. An mbíú mórán capall ar an oileán?

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

Eh, do bhí fálthas fáltas capall air ar an leán oileán lem óige le lín linn m' mo óige-se eh agus eh pónaíoz pónaithe múara móra ach eh níl mórán acu in ae aon chor anois an, ann, níl. Do bhíodar, tháinig an tractor isteach is chuir na tractors amach iad, agus do dheinimís dhéanaimis go leor treafa agus go agus leor oibre le hasail bhíoch bhíodh céachtanna céachtaí éadroma againn, em b’fhéidir _____ och ocht céa_ ó de deich clocha gclocha go chéad céad goile go leith agus bhíoch bhíodh cheithre ceithre cín cinn d'asalaibh feistithe leo san sin agus dheinimís dhéanaimis go leor treabha, treabhadh, agus ’s geaul geall do threabhfaí í sin áit nach treabhfá dtreabhfá capall mar do raghach rachadh an capall ar stailc ach raghach rachadh na hasail.

Proinsias Ó Conluain

Bhuel raidhnt roinnt asail asal ann fós.

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

cúpla ceaun. ceann. seanadhial seandiabhal acu agam péin féin agus an, agus ’o do scorach scorfadh saé... sé... ’o do scorach scorfadh saé na flaithis.

Proinsias Ó Conluain

[gáire]

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

féidir liom breith féin air mar ’o do scorach scorfadh saé mi. mé.

Proinsias Ó Conluain

Tuigim. Ach eh níl mórán caiple capaill fágtha, a bhfuil?

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

Eh, cúpla ceaun ceann an más capaill iad.

Proinsias Ó Conluain

Sea [gáire], agus na gluaisteáin go fairsing anseo anois.

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

Leogaim Leagaim péin féin gluaisteán is dócha do nach gach ae aon chúigear ar an leán oileán is rud éigin i próca bpróca an ghluaisteáin scéal é.

Proinsias Ó Conluain

Ar ndóí ndóigh fhaightí é á dtúrhá carr maith is dóigh isteach ann....

Donnchadh Ó Drisceoil Comillane Carbery West (E.D.)

Bhuel eh is dócha dtugfá dtugtá carr maith isteach an ann nach beach mbeadh i bhfad nuair a bheach bheadh saé gan mhaith. Bhuel ar aen aon chuma, díosach díosal is fearr iad.