1975 : OD018900_CD2123_nuig2123_07

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Inseaha Inseoidh mise sin duit. Bhí seanscoil bheag chionn cheann tuidhe tuí a bhí againn, cha_ abhus ar a chuid ______ Pháraic, agus bhí tá’s tá a fhios agad agat Dan Boyle sin, Dónal Á Ó Baoill Baoille as Crolthaí, Crothlaí, bhí maich maith a an créatur, créatúr, maighstir máistir ar dóí. dóigh. Níl i bhfad uilig uile marú marbh agus caithí caithfidh go ro raibh maich, maith, na nuair a thionnta thiontaigh amach scolairí scoláirí maiche maithe bhfuil’s bhfuil a fhios agat, ar_ gon gan aen aon nduine duine a ag cuidiú leis ah ach é hín féin bhfuil’s bhfuil a fhios agat.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

bhí sa rang leatsa a Bhell?

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Ara maise, muise, bhfuil’s bhfuil a fhios agat, Clann Johnny Shéamais, Clann Trink Vicks, Clann Frank Ghearóid Phroinsíos Phroinsias is, Clann Hiúid ____ agus iad sin, thart fadúdúinn faoi a dtaobh dúinn uilic, uile, bhí muid bhíomar uilic uile go léir air ir an aon scoil amháin, agus bhí muid bhíomar uilig uile go maich maith da cheile. chéile. Muise bheamuis bheimis a ag titim amach clann Dhonnachaí Dhonnacha fad a chéile. Iad sin uilig. uile.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Cad é fádúd faoi a dtaobh de do dearthár é héin féin a Bhell? Tá’s Tá a fhios agam nach raibh Seán Bán Mac Grianna riamh ar scoil a ach Seámus Séamus agus Seósamh Seosamh Mac Grianna, scríobhneóirí scríbhneoirí mór na linne seo i gCúige Ulú? Uladh?

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

D'fhág Séamus a scoil nuair a bhí sé. [casacht] Sin sul má sula dteahaí ndeachaigh Dan Phadaí a theagasc go Rann na Feairste, Feirste, á, bheit bheadh os cionn dhá bhliain déag agus chua chuaigh amach un chun Lagáin agus raibh dúil ansin aige. Thainic Tháinig un chun a an bhaile as agus chua chuaigh ama amach a an darna dara bliain agus thaine tháinig un chun a an bhaile, agus dúirt m'athair ansin nach rahait rachadh níos mú, mó, gur sin díobh díogha áiteacha áiteanna an dóin domhain agus ar ndóí ndóigh creidim gurbh é. Bhuel ansin, cupla cúpla bliain na ina dhéí dhiaidh sin d'ime d'imigh go hAlabain hAlbain agus bhí ceire ceithre bliana in Alabain. Albain. Tháinic Tháinig héin féin un chun a an bhaile ón scoil amháin agus bhí leór leabhar liom, bhí leór leabhar liom agus d'imí d'imigh Séamus agus scríobh m'ainm ar a leór leabhar agus a ag goil dul na chun na scoile a an latharnamháireah lá arna mhárach dú, dom, arsa an Maighistir Máistir Ó Baoill liom ‘cé scríobh d'ainm,’ arsa seisean ‘air sin?’ ‘Tá’ adúirt a dúirt héin, féin, ‘Séamus’. ‘Bhuel abair leis teah teacht a chaint liomsa,’ deir sé, ‘tá a ag goil dul amaú’. amú’. Latharnamháireach Lá arna mhárach a ag goil dul na chun an bhaile dom héin, féin, chua chuaigh go dtí é agus bhí bualú bualadh fadailt#? fadailt le súist súiste agus chua chuaigh a inse insint do agus eh, ó is raibh a toirt tabhairt aird tamalt tamall orm agus ansin chaith héin féin insan san fhodar agus chuir mise na i mo shuídhe shuí anseo ar an bhralla, bhrollach, ‘inse ‘inis anois dom goidé cad é atá ag iarraí iarraidh a ins’. insint’.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Sé. Sea.

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

D’ins héin féin dó. ‘Bhuel,’ adeir deir sé, ‘Níor mhath mhaith liom gan a ghoil dul amah amach aig ag a Mhaighstir Mháistir A Ó Bhaoill nuair a d’iarr orm,’ agus chua chuaigh amah amach agus mheall a an Maighistir Máistir A Ó Baoill a ghoil dul seir soir go Gort a an Choirce aig ag ____ na Gaeilic Gaeilge agus chuaich, chuaigh, agus och bhuin bhain achan gach aon rud ansin agus chua chuaigh siar go Sligeah Sligeach a theagasc. Bhuel bhí cuid mhór áiteaha áiteanna aige le déanú déanamh ansin ansiud ansiúd agus anseo agus raibh dúil ansin aige. Níor fhan a ach go Samhain agus tháinig un chun a an bhaile ansin agus d'ime d'imigh agus thoisí thosaigh a ag stáidéar staidéar é féin faoi choinne maighstir máistir scoile.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Seaí. Sea.

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Agus rinn rinne sin ansin, agus nuair a thainic tháinig amach i gcionn gceann cupla cúpla bliain chua chuaigh isteach go Góla Gabhla a theagasc agus _____ mar bhí sa muitir muintir thír mór déanú déanamh nár fhan unn ann ach cupla cúpla lá. ______ bhí i n-éadan ahan gach aon nduine duine aige, tá’s tá a fhios agad agat a dóí... dóigh...

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Tá’s Tá a fhios agam.

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Ach níor mhaith leis a bheith ar oilean oileán mara, bhfuil’s bhfuil a fhios agad? agat? raibh dúil aige ar oileain? oileáin? ro raibh dúil aige a bheith ar oilean oileán mara. Bhuel thainic tháinig sé, d'fhág sin ansin agus chua chuaigh a theagasc sna Foins. D'fhan ansin geimhriú... geimhreadh... D'ime D'imigh ansin agus chua chuaigh isteach go Inis Froeich a theagasc. Bhuel chaithit chaitheadh an tseachtain a chaitheaú chaitheamh ansin a ach bhí scoil níos féarr. fearr. Thagait Thagadh amah amach i gcónaí tráthnóna De hAoine go dtí maidin Luain. Bhuel noir nuair a bhí tamalt tamall beag ansin fuair scoil i Leitir Ca Catha i mBinn na Máir, agus bhí ansin go dtí em, ó bhí ansin greim bhlianta go dtí gur chuir a an t-Athair tAthair A Muirí fána faoina choinne suas sa tír a theagasc na Gaeilic. Gaeilge.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Sin Lorcán?

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Nuair a rahait rachadh suas i rith na laetha laethanta saoire aige chuige sin a theagasc na Gaeilic. Gaeilge. Bhuel sin a rud i dtaeú dtaobh a an chalaiste choláiste i Rann a Feairst, Feirste, lean an t-Athair tAthair Ó Muirí anuas é, a bhí ar a ag bheala bhealach a ag teacht as, anuas as Ó Méith creidim. Agus bheir rug cuid saighdiúirí na hÉireann air.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Seaí. Sea.

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Agus chuir air ar an Lady Wicklow é thart a an cósta na chun an Chorraich Churraigh aguis agus raibh an i rud ar bíth bith riaú, riamh, bhí s_ a ro raibh siad a ag fáil fail grim greim air ah ar a pheann de bharr go n-inseahait n-inseodh barraíaht barraíocht don den fhírinne. Agus rinn rinne dhá bhliain ansin.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Sa Chorra? Churrach?

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Agus lig siad amah amach é noir nuair a bhí siad tuirseach creidim ag aurc amharc air agus ansin fuair obair i mBaile Á Átha Cliath. Chaith suas a ag teagasc agus thóg ochtar de theaula theaghlach agus thug feólaim foghlaim uilig uile daíofa dóibh agus dúirt mbeú mbeadh air ar a dtoil acú acu aige na nach liceait ligfeadh don an aon nduine duine a chúis acú acu a bheith ina mhaighstir mháistir scoil. scoile. Bhí go maith dona chuid páistí, agus níor mhath mhaith leis fiahú fiach a bheith orthú, orthu, b’fhéidir_ bhfuil’s_ bhfuil a fhios_ páistí na scoile níor mhath mhaith leis fiahú fiach air ar iad a bhualú bhualadh agus ro raibh dúil aige sa teagasc.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Ins Inis seo dom a Bhell, caidé cad é é an doifear difear múr mór a bhí idir Séamus Mac Grianna agus Seosamh Mac Grianna? Hmm.

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Níl’s Níl a fhios agam. Fuair Seosamh, bhuel fuair Seosamh bhfuil’s bhfuil a fhios agad, agat, níor oibir oibrigh sin airiaú, riamh, bhí dóí dóigh mhaich mhaith air é sin, ach bhí cliste gan bhréag. An a chua chuaigh na chun na scoile, mise thug na chun na scoile é.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Tuigim.

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

raibh ah ach trí bliain agus bhí, tá’s tá a fhios agat héin, féin, a bhfuil’s bhfuil a fhios agat? Na pictiúirí pictiúir agus ______ a bhala... Sé, Sea, agus nuair a bhí sé, nuair a chua chuaigh na chun an bhaile dúirt lena mháthair na nach ro raibh maith ar bíth bith ansin, bhfuil’s bhfuil a fhios goidé cad é a bhí sin a dhéanú, dhéanamh, cuartú cuardach a cuid leórthaí leabhar ______ faoi mhóin, clampa na mónú... móna...

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Bhí a Bhell...

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

ach bhí ró-chlist. ró-chliste. Ró-chlist. Ró-chliste. Ansin nuair a bhí seacht mbliana air ar a an scoil dúirt a Maighstir Máistir Á Ó Baoill go raibh sé, na nach raibh sin ábalta a dhath a dhéanú dhéanamh leis gurbh fhearr i bhfad é hín. féin. Mhm. Agus a bhfuil’s, bhfuil a fhios, gasúr maich maith múinte bhí unn. ann. Bhemuist Bheimís a ag bochaileacht, buachaileacht, gheomuis gheobhaimis grim greim air ar na gleóirc gliúic is chaitheamuis chaithimis isteah isteach an caislean caisleán iad cionn is nach mbeit mbeadh a ag déanú déanamh na rudaí céanna a bhí muid bhíomar héin féin a dhéanú, dhéanamh, cuir síos tíní tíne bheag chois binne.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Seaí. Sea.

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Agus ahan gach aon rud mar sin. Bhuel n__ dhéanait dhéanfadh seisean sin.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Raibh dúil aige a shiúl siúl leis héin? féin?

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Bhí.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Raibh uaignea? uaigneach?

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

Bhí.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

Raibh dúil aige cleasaíart cleasaíocht le na gasúirí gasúir agus na girseahaí girseacha eile goidé cad é na cathú caitheamh aimsirí a bhí aige?

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

B'fhearr leis a géamh, b'fhearr leis a ag géamh agus a ag caint agus caint leis héin féin agus a ag siúl, bhí, bhí sin a bhfuil’s bhfuil a fhios agat, raibh sin, raibh suim a ar bíth bith aige ansin.

Timlin Ó Cearnaigh Machaire Chlochair Cill Mhic Réanáin

raibh dúil aige meascú meascadh le daoiní?

Bell Uí Bhaoill Rann na Feirste Baollaigh

thiocú thiocadh liom a go ró. raibh.