1976 : OD018765_CD1983_nuig1983_19

Bhuel tá Reachlainn, Oilean Oileán Reachlainn Uí Bhirn ó dheas ó bhaile talaimh i ndeisceart pharaiste pharóiste Ghleann Cholm Cille a dtugtar Málainn Bhig air. Tá sé, déarhainn, déarfainn, amah amach is isteah isteach ar thrí mhíle b'fhéidir ón tír mór ón bhaile mbaile sin. Is grách gnách i gcónaí, ba ghrách, níl fhios agam ciocu cé acu atá fir solais ar an oilean oileán go fóill ach ba ghrách ghnách leofa leo a ghoil dul amach ó a port beag a dtugann siad an Úig air i Málainn Bhig agus is amah as sin a théú théadh fir a an tsolais go hOileán Reachlainne. Bhí siad ina gcúnaí thoir i nGleann Cholm Cille. Bhí teach mór ansin acú acu i mbaile talaimh a dtugann a Gainiú air agus bhí cónaí orthú orthu ansin agus noir nuair a bheú bheadh orthú orthu a ghoil dul ’on don Oilean Oileán rahait siad rachaidís siar go Málainn Bhig agus chuirtí amach on don oilean oileán iad. Théúid siad Théidís i dtír ansin, em, in áint áit bheag atá ar a an taoibh taobh á ó dheas don oilean, oileán, an áint áit bheag is fascúla foscúla is dóí dóigh ar an taoibh taobh á ó dheas don oilean oileán áint áit a dtugann siad Rinn Rinne Allt air agus bhí staighre suas ansin, alt, alt atá unn ann agus bhí céimeanna suas ansin agus sin an áint áit a dtéúit siad dtéidís suas áit le teah teach a an tsolais. Nois Anois oilean oileán beag an-stairiúil eh Reachlainn Ó, Ó Bhirn. Níl sé ró-mhór, b'fhe__, b'fhe__, b'fhéidir leithmhíle leathmhíle nó mar sin ar fad agus is beag a leithead atá unn ann uilig uile agus em tá mar is ghráh ghnách ar ndóithe ndóigh tá dhá chionn cheann air. Tá an cionn ceann thoir don oilean, oileán, em, níos leithne ná an cionn ceann thiar, agus ar a an chionn gceann thoir, bheir tugann siad a Cionn Ceann Raur, Ramhar, sin na hiascairí, agus ar a an chionn gceann thiar, bheir tugann siad a an Cionn Ceann Caíol. Caol. Nois Anois tá, tá, ar a taoibh taobh á ó dheas don oilean oileán tá an fharraige bréa breá dóin domhain agus dáiríribh dáiríre ar m’eolas níl ach creig amháin ar a taoibh taobh á ó dheas don oilean oileán a dtugait siad, dtugaidís, a dtugann na hiascairí Carraig Reachlainn Reachlaunn orthaí uirthi agus thart ar a an charraig gcarraig sin bhí sé ar áint áit có chomh maith iascaireachta agus gheoha gheofá air ar chósta na hÉireann, sé is é sin i dtaca le iasc mór do, sin troisc agus langaí, agus glasógaí glasáin múra móra agus insa sa tsean-am sean-am eh bhí a lán iascaireacht ansin aig ag iascairí Theilinn Mhálainne Bige agus Mhálainne Móire go háirid háirithe san earrach noir nuair a bhí siad ag iascaireacht le doragaí doruithe láimhe. Sin an áint áit a marabhait siad maróidís a gcuid éisc uile go léir thart ar a an charraig gcarraig sin atá ó dheas ó Oilean, Oileán, eh, Reachlann Uí Bhirn, Bhern, ach tá an fharraige có chomh dóin domhain ansin, dáiríribh. Bhí mé héin, bhí mé héin féin níos mó na uair amháin amuích amuigh ansin agus tá sé co chomh dóin domhain agus go liceá ligfeá amach cúig feá agus daichead do de do de do de dhoraga dhorú ansin, insan san áint áit a ro raibh an t-iasc sin le fá. Bhuel mar a dúirt mé tá an Cionn Ceann Caíol Caol sin, sin em, sin em, cionn ceann is contúirtí don oilean. oileán. Tá sé air ar a_ an_ siad sin ar a chionn cheann thiar. Tá sé tana tanaí siar ón Chionn gCeann Chaíol, Chaol, agus ansin tá moran mórán boiliceaha ____ agus toir ____ eh eh eadar idir sin agus a talú talamh dáiríribh dáiríre a dtugann siad na Luachain, sé an t-ainm bheir thugann siad ar an carraiceaha carraigeacha seo na Luachain agus caithí caithfidh iascairí i gcónaí a bheith íonta iontach cúrama cúramach isna sna Luacháin Lócháin sin. Oíche agus lá dáiríribh, dáiríre, ach eadar idir na Luachain Luacháin agus a talú talamh an áint áit seo a an dtuctar dtugtar Cionn Ceann a an Dúine, tá tá srúth sruth mar deir siad, Srúth Sruth Reachlainne a ag teacht aníos ansin agus tá an srúth sruth taoibh taobh amuí amuigh do de na boiliceaha boilgeacha seo air ar a an ______ de na Luachain. luacháin. Tá an srú sruth sin breá dóin domhain fosta ar a an taoibh taobh ó thuaí thuaidh don den oilean. oileán.

Ins Inis seo dú dom nois anois a Sheáin, ón talú talamh go dtí Oilean Oileán Reachlainn Uí Bhirn, ce cé mhéid míle atá ansin?

Ó é sin mar adúirt dúirt mé leat, déarhainn déarfainn trí mhíle, thart fá faoi thrí mhíle, an rud is mó trí mhíle.

Bhuel bhfuil creigeaha creaga faoi thonn idir tír mór agus Reachlainn Uí Bhirn?....

....Eh, níl, níl, a, ach, níl le a ghol dul amach Béal na hÚige mar dúirt mé leat agus amah amach dírea díreach go dtí'n dtí an cionn ceann thoir den oilean. oileán. Níl carraiceaha carraigeacha a ar bíth bith ansin is sa taoibh taobh thiar don den oilean oileán atá na carraiceaha carraigeacha seo, dúirt mé leat, a bhfuil na Luacháin lócháin orthú orthu mar_.

Ar fhaca tusa bádaí báid riaú riamh a ag gol dul eadar idir an oilean oileán agus tír mór?

Ó, té_, eh, ba, ba ghrách ghnách le fiú bádaí báid móra gaile, eh steamers, a ghol dul idir, idir eh, idir Málainn Bhig agus a t-oilean. t-oileán. Síos a srúth sruth agus aníos a srúth sruth dáiríribh. dáiríre.

Luaí tú ansin go ro raibh cuid mhór iascaireacht á dhéanú unn ann uair amháin. Do bharúil a an bhfuil na bádaí báid beaga atá ag iascaireacht amah amach as Tíleann Teileann anois ag iascaireacht thart sna farraigí?....

....Ó tá cinnte, sin a, tá, tá, có chomh maith mar dúirt mé leat le iascaireat iascaireacht trosc agus langaí agus glasógaí glasáin agus a t-iasc mhór seo, bhí sé ar an aon scadán co chomh múr mór agus a bhí thart ar chósta chóta na hÉireann an aon am amháin, eh fiú, fiú taoibh taobh istoí istigh don den oilean oileán noir nuair a thigiú thagadh na scadain scadáin isteah isteach eh taíú taobh isti don den oilean oileán agus go háirid háirithe dá mbeú mbeadh gaoith gaoth aneir anoir aneas unn. ann. Thiomáin an ghaoi ghaoth aneir aneas na scadain scadáin isteah isteach in san áint áit bheag seo, insa sa phort bheag seo a dtugtar eh eh An Úig orthaí, uirthi, ná air, insan san am i láthair agus ba ghrách ghnách le iascairí an cheantair ceantair uilig, uile, sé is é sin na bádaí báid beaga, ba ghrách ghnách leofa leo an-iascaireacht a dheanú dhéanamh ansin istoí istigh san Úig noir nuair a thigiú thagadh na scadain, scadáin, go háirid háirithe scadain scadáin insan san Earrah Earrach agus scadain scadáin Bhealtaine, dá mbeú mbeadh aimsir dheas agus an ghaoi ghaoth aneir anoir aneas ba ghrách ghnách leofa leo an-iascaireacht a dheanú dhéanamh ansin em eh eh taíú taobh istí istigh do de Reachlainn agus taíú taobh amuí amuigh do de Reachlainn fosta.

A An rinn ndearna tú héin féin iascaireacht a ar bíth bith ansin a Sheáin?

Rinn Rinne go minic, a, neart iascaireacht. Rinn Rinne mé iascaireacht scadan scadán agus mar a dúirt mé leat rinn rinne mé iascaireacht trosc unn fosta bhí mé ag iasc_ iasc a bheith a cuimniu cuimhne agam lá amháin in mo shaíol shaol bhí mé amuích amuigh le m'uncail go ndeanaí ndéana An Rí a mhaith air agus bhaili muid bhailíomar cúig _____ agus fiche fichid trosc throsc taoibh taobh amuí amuigh don den áit a bhfuil mé a ráit rá leat thart fán faoin charraig Reachlainne.

Bhfuaí bhFuair sibh scarú scanrú riaú riamh amuí amuigh ansin a Sheáin?

A bhuel ní bhfuair mise, ní ____ an oiread sin ach eh is iomaí duine is dóí dóigh a fuair scarú scanradh unn ann ach ní bhfuair mise, ach caithe caithfidh mé a rá, na hiascairí bhí ag iascaireacht insna sna bádaí báid beaga sin, bhí siad i gcónaí an-chúrama, an-chúramach, agus eh insan san am a ro bádaí báid seoil a ag gol, dul, sé sin na bádaí báid a dtugait siad dtugaidís na Scotaídí orthú orthu i dTeileann, ná nach na Luggers #?. Níor mhoithe mhothaigh mé gur éirí éirigh taisme riaú riamh gí cé na nach ró raibh inneall i gcionn gceann ar bíth bith acú acu ____+ na seolta, bhí siad co chomh cúrama cúramach agus nár mhoithe mhothaigh mé riaú riamh eh gur éirí éirigh taisme do cionn ceann a ar bíth bith acú. acu.

Luaí Luaigh tú ansin a Sheáin cho chomh maith go ró raibh fir solais ar an oilean. oileán. Ró Raibh cónaí ar an oilean oileáin uaí uair amháin?

Bhí eh de réir eh le tá mé cinnte de in am in am na lua-Chríostaíochta, luath-Chríostaíochta, is é sin in am Cholm Cille agus b'fhéidir roimhis roimhe agus ina dhí tiocad_, tá, tá, eh, turas, cuid de Thuras ____+ ar an oilean oileán agus fiú bhí seisean ar, ar mhulla Shliaú Liag a bhí seisean agus em caithe caithfidh gur chai chaith sé seal ar ar an oilean oileán agus d'fhág sé cuid, d'fhág sé cuid d'iarsma do chill agus do thobar agus bhí, bhí ba ghrách ghnách le daoiní daoine a ghol dul go Sliaú Sliabh Liag sa tsean-am sean-am agus a turas a shiúl ach ba léir leofa leo ná nach ró raibh sé críochnaí críochnaithe mura dtéúit siad dtéidís go hOilean hOileán Reachlainne agus deiriú deireadh an turais a dheanú dhéanamh ar ar Oilean Oileán Reachlainne.

Bhfuil ithir measara measartha ar an oilean, oileán, bhfuil?

Ó tá, ba ghrách ghnách le daoiní daoine caoirí caoirigh a bheith acú acu unn ann agus eh tá lorg cé bí ar bith dream a bhí unn ann tá lorg eh curaíahta curaíochta unn ann go fóill, lorg umaireaha iomairí an áint áit a ró raibh ____ níonn siad dhéanaidís curaíaht curaíocht is dóiche dócha b'fhéidir préataí prátaí nó cé bí ar bith a bhí acú acu curtha unn ann in_ insa sa tsean-am. I

gcompraid gcomparáid le oileain oileáin eile, a Sheáin, síos a an cósta , abair ó Thóraí Thóraigh síos go abair Oileán Chléire, bhfuil oileán ar bíth bith thart fán faoin mhéid chéarna chéanna unn? ann?

Eh, déarhainn déarfainn eh, déarhainn déarfainn nach bhfuil mórán doifir difir méid idir é héin féin cur i gcás agus Inis Muirí Muirígh atá thall ar chósta Shligí Shligigh ach cá cé bí ar bith scéal ba chion dó, níor, níor, níor fhan daoiní daoine a airiaú riamh ar Reachlainn Ó Beirn ach d'fhan ar ar ar ar Inis Murray thall ar chósta Shligí Shligigh ach níl mórán doifir difir sa mhéid déarhainn. déarfainn. Bhí mé ar an dá hoilean hoileán agus ní shílim go bhfuil moran mórán doifir difir insa sa mhéid idir a dá oilean. oileán.

Bhfuil solas a ar bíth bith ar an oilean oileán anois?

Ó tá teach solais breá unn, ann, dhá sholas unn, ann, an solas mór dearg ar thaoibh thaobh a an tsrotha, tsrutha, sé is é sin ar thaoibh thaobh Mhálainne Bige agus tá an solas eile, an solas geal ar a an taíú taobh á ó dheas don den oilean oileán agus tcífeá d'fheicfeá sin in áint áit a ar bíth bith déarhainn déarfainn eh siar go stacaí Iorrais _____ an an an solas atá ar a taoibh taobh ó dheas don den oilean. oileán.

Ce Cé mhéid míle farraige a bhfuil tú a caint air anois?....

....Ó tá mé a caint ar leithchéad leathchéad míle ná nó níos mó.

Bhfuil an solas thart fá_

Bheú Bheadh oíche oíche.

Leithchéad Leathchéad míle?

Oíche oíche shoiléir ach na nach mbeú mbeadh ceó ceo unn ann déarhainn déarfainn go bhfeiceá bhfeicfeá thall ar chósta Mhaí Mhaigh Eo an an an solas atá ar a an taoibh taobh á ó dheas do do Reachlainn.

Hainic Chonaic tusa anois a pointe an áit a dteachaí ndeachaigh an Evelyn Marie ar na creigeaha. creaga.

Hanaic. Chonaic.

Cén taíú taobh don den oilean oileán a ro raibh siad air anois?

Ar a taoi_ ar a thaoi_ a taíobh taobh á ó dheas don den oileán atá sin agus ní ro raibh unn ann a ach pointe beag creige a ag gol dul amah amach insan san fharraige agus tá mé cinnte eh b'fhéidir leithead báid taíú taobh amuí amuigh don den phointe pointe sin go bhfuil, níl’s níl a fhios um agam goidé cad é an doimhne uisce atá unn ann agus bhí an mí-áú mí-ádh air ar na créatúir gur, gur bhuail siad go díreah díreach an pointe sin déarhainn déarfainn dá mbeit siad mbeidís leithead a an bháid á ó dheas ón áint áit a bhuail siad go mbeit siad mbeidís ceart go leor.

Tá tú a ag caint anois ar abair b'fheitir b'fhéidir scór go leith troih? troigh?

Ó sea ná nó níos lú ná sin, ó tá an fharraige dóin. domhain. Sin rud amháin fán faoin taoibh taobh sin á ó dheas don den chondae chontae s'againn, seo againn, ní heanann hionann é a chor a ar bíth bith agus an taíú taobh á ó thuaí thuaidh anseo an an n-áint áit a bhfuil tráite anseo agus talú talamh an-tanaí cuir i gcás thart fá faoi Inis Bó Finne déarha déarfaidh mé na háit háiteanna siar, eh siar cósta Ghaoith Ghaoth Dóir Dobhair agus na Rosann. Ní heanann a ar chor a ar bíth bith agus agus thiar againne, cuir i gcás tá an banna móra farraige thiar ansin, dóin, domhain, níl tráite ar bíth bith unn ann agus tá an doimhneat doimhneacht isteah isteach go mbun na ndann, cuir cur i gcás anois déarha déarfaidh mé thiar aig ag Cionn Ceann an Charraigín mar dúirt mé leat tá dhaithead daichead feá uisce isteach go dtí an bhinn, thiocú thiocfadh leat Queen Mary a thúirt thabhairt isteah isteach agus a síniú suas leis a an chriog chreig aig ag Cionn Ceann an Charraigín agus sin mar tá sé moran mórán den bhealah bhealach ó Theileann go dté tú síos go Cionn Ceann a an Ghlinne Ghleanna ach amháin thall is abhus na criogaha creaga seo atá, atá ar a an chósta déarha déarfaidh mé, cósta Bhaile na Móire agus Ghleann Cholm Cille, Cionn Ceann a an Ghlinne agus thíos ansin Port ____, tá, tá criogaha creaga istoí istigh chois na mbeann ansin ceart go leor ach ní sa taoibh taobh eile tá sé co chomh dóin domhain agus a d'fhéatait d'fhéadfadh sé a bheith.

Tá eolas maith agatsa ar na farraigí sin a Sheáin agus tá caint fiú inniú inniu go dteachaí ndeachaigh an Carraig Úna suas san áit chéarna chéanna a ndeahaí ndeachaigh an Evelyn Marie. Caidé Cad é do bharúil a thug isteah isteach ansin í?

Bhuel anois sé mo thua__, níl níl níl níl fios cinnte agamsa anseo cá cá dteaha ndeachaigh sí ar a ar a talú talamh ná cén chreig ná cén áint áit a bhuail sí ach eh tá an-íontas an-iontas orm má bhuail siad a chreig céanna an áint áit a dteahaí ndeachaigh an Ave Maria an áint áit ar bhuail sí a chreig agus ní thuigim a scéal a ar chor a ar bíth. bith. Tá sé an-doilí an-doiligh a thuigmheail thuiscint an áint áit a ro raibh fir mhaithe farraige go go go mbuailhit siad mbuailfidís a an chreig, tá’s tá a fhios agam aréir go ro raibh sé íonta iontach doracha, dorcha, aig ag a, ar na h-oícheannaí hoícheanta seo tá sé an-dorcha ach ar ndóiche ndóigh tá teah teach a an tsolais mar bhí muid bhíomar a ag caint air ansin, solas dearg istoíche agus a solas eile amuí amuigh agus tá íontas iontas orm fir mhaithe a cha_ farraige go mbuailhit siad mbuailfidís creig ansin go dírea díreach faoi theah theach a an tsolais ar an oilean. oileán. Tá's Tá a fhios agam dá mbeú mbeadh ceó ceo unn ann ceart go leor tá cuimhne agamsa a ghol dul isteach na chun na Gealann oíche amháin eh eh eh eh le cois an oileain oileáin a dtugann siad The Rotten Island air atá i mBéal hÚn na Gealann #? agus bhí oiread ceó ceo unn, ann, bád reaua rámha a bhí linn, agus gur bhuail muid bhuaileamar barr na ráuaí rámhaí in aghaidhe aghaidh na gcriogaha gcreaga agus ná nach bhfaca muid bhfacamar eh eh a solas ar ar thea theach a an tsolais aíontaím aontaím go dtig leis sin tarlaú tarlú má tá ceó ceo dlúí dlúth unn, ann, ceó ceo trom ar an fharraige, níl rud ar bíth bith níos millteannaí millteanaí ná nach é ach ní shílim em insa sa taoibh taobh seo tíre ar aen aon ní ro raibh ceó ceo a ar bíth bith a ar chor a ar bíth, bith, b'fhéidir, b'fhéidir sa taoibh taobh sin go ro raibh ceó ceo unn ann ach eh bhí oíche bhreá anseo agus rud eile bhí an ciúnas unn. ann. Dá mbe mbeadh farraige mhór unn ann ní chuirhinn chuirfinn íontas iontas ach bhí sé breá ciúin aréir fosta.

An chuid is mó do na trálaeraí trálaeir tá amuí amuigh anois a Sheáin, tá radars orthú orthu mar déarhá. déarfá. Ná Nár cheart do sin mar déarhá déarfá criogaha creaga a thaispeáint suas?

Bhuel shílheá shílfeá sin. Níl níl mórán eolais agamsa air sin ná nor nuair a bhí mise ag iascaireaht iascaireacht ní ro raibh a leitheid leithéid a ag gol dul ach caithe caithfidh mé rá, má ró raibh héin féin má ró raibh radar ná faisnéis aimsire nó na rudaí eile atá a ag gol dul nú-aimseara nua-aimseartha atá a ag gol dul anois bhí na seaniascairí íonta iontach cúrama cúramach agus _____ brath ar a ar an fharraige.

A bhféatú bhféadfadh bád anois seasca is a cúig troih, troigh, seasca is a cúig troih troigh a bhí an Carraig Úna, a bhféatait bhféadfadh sí a bheith ag iascaireaht iascaireacht istoí istigh in aice le Reachlainn Uí Bheirn?

Bhuel eh tá sé an-chontúirtea an-chontúirteach aig ag na bádaí báid móra seo a bheith teacht ____. An dtuigeann tú rud amháin bád beag, nuair atá an bád measartha beag, bhuel, tá sí i bhfad níos fus__, fusa a láimhseáil ná nach cionn ceann do na bádaí báid móra troma sin mar nor nuair a thioca thiocfaidh sí isteach ró-chógara ró-chóngarach do na chriogaha chreaga agus do na carraiceaha carraigeacha is deacair a fáil amah. amach. Thig Tagann le rud ar bíth bith tarla. tarlú. Eh, nuair, mar a deir siad em in amannaí amanna eh bhuel caithí caithfidh siúl beag a bheith ar a bhád mhór eh sula sula ró raibh sí friogra freagrach don stiúir fiú amháin. Ní hé_ heanann hionann sin agus a bád beag mar tá sí éadrom agus má chasann tusa an halmadoir halmadóir bhuel caill_ casaí casfaidh an bád ach b'fhéidir go gcaitheá gcaithfeá cúig casú casadh a thúirt thabhairt do rotha ar chionn cheann do na bádaí báid sin sular gcasa tú ____+ amah amach as a bheala, bhealach, amah amach as bealacha bealaigh na gcriogaha gcreaga cé bí. ar bith.

Bhí caint ansin uaí uair amháin a Sheáin thart fán faoin bpointe sin an ait a ndeachaí ndeachaigh an bád síos go bhfuil slogú slogadh millteanach san fharraige agus go mbeit mbeadh sé dainséara dainséarach fiú aig ag bád eile a ghol dhul istea isteach ná nó triall a thóirt thabhairt ar dhuine a bheú i gcontúirt.

Bhuel sin é a dtuigeann tú thart ar chuid do de na hoileáin seo, tá sruite, sruthanna, eh mar deir siad eh srúth sruth a an dtuigeann tú, agus bíonn cúltsrúth cúlsruth mar deir siad agus bíonn achan gach aon cineál sruite sruthanna unn ann agus go minic tá sé an-chontuirtea, an-chontúirteach, nuair níl’s níl a fhios ad agat goidé cad é mar atá an srúth sruth ag gol dul a_ a ag gol dul a ag oibriú an dtuigeann tú. Eh tá tá áinteaha, áiteacha, tá’s tá a fhios am agam thart ar a an chósta a an dtuigeann tú agus noir nuair atá an, cuir i gcás noir nuair atá sé a ag tráú trá tá an srúth sruth a ag gol dul bealah bealach amháin agus noir nuair atá sé líonú líonadh tá an srúth sruth a ag gol dul bealah bealach eile ach tá áinteaha áiteanna áirid áirithe unn ann agus tá an, bíonn na srúth sruth a ag gol dul tuafal tuathal don áint áit a sílheá sílfeá ar cheart do dó a bheith a ag gol dul a an dtuigeann tú, cuir i gcás, déarha déarfaidh mé, dá mbeit mbeadh sé a ag tráú trá agus a an srúth sruth a ag gol dul un chun na farraige mar deir siad, bhuel b'fhéidir i gcorráint gcorráit gob gurb é an bealah bealach eile atá sé a ag gol dul eh eh ansiud ansiúd agus anseo thart ar a chósta. Hanaic Chonaic mé sin go minic a dtuigeann tú?