1975 : QQTRIN016188c1
Pádraig Tyers
Bail
ó
Dhia
oraibh
a
éisteoirí
agus
tú
súil
agam
go
bhfuil
sibh
go
maith
ó
bhíomar
ag
caint
libh
go
déanach.
An
uair
sin
trí
seachtaine
ó
shin,
is
i
gcuileachta
gcuideachta
mhuintir
Mhúscraí
a
bhíomair
bhíomar
agus
go
deidhin
deimhin
féin
ní
fearra
fearr
dhúinn
dúinn
rud
a
dhéanhaimís
ná
scathamh
scaitheamh
beag
eile
a
thúirt
thabhairt
ina
measc.
Ba
mhaith
liom
ar
dtúis
bean
chroíúil
fháilteach
a
chuir
in
aithne
dhíbh.
dhaoibh.
Bean
ón
Seanchluain
i
mBaile
Bhúirne.
Sin
í
Nell
Bean
Uí
Riordáin.
Níl
sa
tig
teach
ina
teaunta
teannta
anois
ach
a
fear
Tomás,
agus
d’fhiarhaíos
d’fhiafraigh mé
di
an
dtéann
sí
amach
puínn
puinn
na
laethanta
so.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
A
bhuel
eh
tá’s
tá a fhios
agat...
níor
mhaith
leat
a
bheith
a
ag
dul
isteach
puíng
ar
daoine
anois.
Pádraig Tyers
Canathaebh?
Cad ina thaobh?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
N’fheadar
tá
an
seanascoraíocht
seanscoraíocht
aghainn,
againn,
an
seanabhothántaíocht
seanbhothántaíocht
imithe.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Cén
áit?
[gáire]
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Sea,
sea,
sea.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Ní
rauis...
rabhais...
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Táim
eh
bliain
agus
ceithre
fichead.
Pádraig Tyers
Agus
tú
ag
rínce?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Ach....
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
mhadara?
mhadra?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Sodar
a
mhadara
mhadra
gan
dabht
iad,
ní
fhéataidís
fhéadfaidís
a
gcosa
a
thógaint
thógáil
don
talamh
ach
ag
tarrac_
ag
tarrac
tarraingt
na
gcos
ina
ndiaig.
ndiaidh.
Níl
sí
ina
gcos
anois
acu.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Ó
a
thiarna,
baca__
ana-bhacach
ar
fad.
[gáire]
An
dial
diabhal
do,
ní
fheadar
níl
meas
bacaig
bacach
agam
orthu
anois
an
rínce
rince
athá
atá
acu...
airiú
arú
níl.
Ná
níl
an
ceol
ró-_
airiú
arú
tá
sé
ró-mharbh.
Níl
aen
aon
anam
in
ae
aon
chor
úntu.
B’fhearr
liom
mé
a
chasa
chasadh
mórdtímpeall
mórthimpeall
trí
nú
nó
a
ceathair
d’uairibh
d’uaireanta
ná
mé
a
bheith
féachaint
orthu.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Á...
tánn
tá
tú
ag
teacht
aniar
aduaig
aduaidh
anois
orm
....[gáire]....
mar
a
tháinig
....mar
a
tháinig
Tadhg
na
Cuaiche
ar
Corcaig,
Cohrcaigh,
is
dó
dóigh
leatsa
anois
gur
amadán
is
ea
mise
is
go
neósa
inseoidh
mé
rudaí
ní
neosainn
inseoinn
é
sin
duit.
Maiste
Ambaiste
ní
haen
haon
mhadán...
amadán...
Nach
cuma
dhuit
duit
sa
dial
diabhal
cá
bhuail
sé
liom.
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Do
fuaireas
é
gan
dabht.
Pádraig Tyers
Bail
ó
Dhia
oraibh
araen.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Do
fuair...
Go
raibh
maith
agat.
Pádraig Tyers
Cad
déarfá
le
cailíní
óga
an
lae
inniubh?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Bhuel
tá
na
cailíní
is
ait
an...
tá
na
cailíní
maith
a
ndóthain
tá
a
fhios
agat,
tá
siad
go
deas
fuinte
fáiscithe.
fáiscthe.
Tá
na...
na
héadaí
fada
imithe,
na
blouiseanna
fada.
Pádraig Tyers
Uh
huh.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Ná
raibh?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Agus
cad
déarfá
leis
na
fir
óga?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Ó
ní
fheadar...
níl
meas,
níl
aen
aon
mheas
agam
orthu
súd
siúd
anois.
Ní
aithneofá,
ní
aithneoing
aithneoinn
aon
gharsún
anois
fiche
bliain
ná
féna
faoina
bhun
agus
as
os
a
chiúnn...
chionn...
ní
aithneoing
aithneoinn
iad.
Pádraig Tyers
Canathaebh?
Cad ina thaobh?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Ó
dia_
____+
an
dial,
conas
a
fhéadfá
____+
ar
ndó
ní
chífeá
fheicfeá
súil
ná
srón
únta,
ionta,
níl
aen
aon
ndial
ndiabhal
fuiscear
agus
meigeall
agus...
[gáire]
fadó
do
thaithneofá
thaitneofá
mar
a
deireach
deireadh
an,
an,
an
seana-bhean
seanbhean
le
duine
éigin
,
‘I
know
the
nature’
a
deireach
deireadh
sí.
[gáire]
D’aithneófá
an
nature
fadó
ach
go
dial
diabhal
ní
aithneofá
aen
aon
nature
ná
aen
aon
rud
an
ann
anois.
[gáire]
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Don
dial
diabhal
fé
faoi
ní
hea
mar
deirimse
leat
á
dá
ngeóingse
ngeobhainnse
seans
agus
dul
amach
ina
measc
go
mbeinnse
díreach
chomh
haerach
leo.
Pádraig Tyers
Bhainfeá
ceol
astu?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Do
bhainting,
bhainfinn,
do
bhainhing,
bhainfinn,
lem
le mo
theanga
nú
nó
rud
éigin,
do
bhainhing.
bhainfinn.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Abair.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Ocht
mbliana
ó
shin
is
dócha
anois.
Pádraig Tyers
Ó
an
bhfuil
sé
ocht
mbliana
ó
shin?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Tá
sé
ocht
mbliana,
á
tá....
Pádraig Tyers
Ó
by
God.
Bhís
óg
an
uair
sin.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Bhíomar
araen
araon
aun.
ann.
Mhuise
do
shaumhlaíos
shamhlaíos
go
raus
raibh mé
anso
anseo
[gáire]
[gáire]
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Do
bhíos.
Bhíomar
araen
aun.
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Amb
ea...
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
ar
eitileán....
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Canathaebh?
Cad ina thaobh?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Agus
an
ceart
leis
agat.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Cá
gcuabhair?
ndeachaigh sibh?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Siar
ar
fad?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Siar
ar
fad,
siar
go
bun
sprioc
(Winsbrook?).
[gáire]
Siar
ar
fad.
Pádraig Tyers
Go
bhfóire
Dia
orainn.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Sin
uile...
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
....Sea
sea...
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
....an
January
#?,
tríú
lá
nó
an
cheathrú
lá
don
mhí
sin.
Pádraig Tyers
Sea.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
....Ocht
mbliain
ó
shin
díreach...
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Sea
sea
díreach...
Pádraig Tyers
dh’fhéadfá
a
rá,
sea....
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Bhí.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Agus
do
chaitheamar
rith
amach
ansan
ansin
go
dtí
an
geata
isteach
sa
ghluaisteán
le
clagar
agus
do
chuamar
go
Luimini,
Luimneach,
tá
mac
_____+
ó
Luimini
pósta
tá
a
fhios
agat
agus
gan
dabht
do
bhí
té
tae
ansan
ansin
aghaing
againn
agus
sólaistí
agus
is
dócha
gur
airiú
arú
ansan
ansin
b’fhéidir
a
chuireas
chuir mé
mo...
an
steidhl
stíl
cheart
orm
féinig.
Pádraig Tyers
Tuigim
[casacht].
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Ní
fhacamar
aen
aon
bhraen
bhraon
chlagair
clagair
go
dtí
thánamar
thángamar
thar
n-ais
aríst
arís
tréis
tar éis
sé
seachtaine.
Thugamar
sé
seachtaine
thaull.
thall.
Ní
fhacamar
aon
bhraen
bhraon
chlagair
ó
____
go
dtí
thánamar
thángamar
go
dtí
an
Sionann
Sionainn
aríst
arís
teacht
abhaile
agus
bhí
bhí
tally
hó
céanna
againn.
[gáire]
Bhí
an
fear
in
áirde
airde
ag
titim
anuas.
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Huh?
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Airiú
Arú
do
chuamar
mórdtímpeall
mórtímpeall
ós
gah
gach
aen
aon
bhaul
bhall
is
agus
do
chuamar
go
dtí
ár
ndaoine
muínteartha
muinteartha
is
agus
mar
sin.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Do
chuamar
isteach,
bhí
an
gluaisteán
isteach
is
amach
thar
a
chéile.
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
By
God.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Shea.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Agus
ba
bhreá
leo
súd
siúd
dul
in
áirde
airde
go
mlach
mullach
an
chnoic,
is
taithí
mhath
mhaith
dhomsa
ar
chnoic.
[gáire]
An
dial
diabhal
ná
nách
raibh
aen...
haen
haon
dúil
agamsa
cnoic
a
fhiscint,
fheiceáil,
ach
thánamair
thángamar
amach
as
an
ngluaisteán
ar
aen
aon
chuma,
is
dócha
go
raibh
cúpl_
gluaisteán
aun
____,
thánamar
thángamar
amach
as
an
ngluaisteán
agus
do
bhí
an
ghearrachaile
ghearrchaile
seo
lenár
gcois
gan
dabht
agus
í
ag
tógaint
tógáil
peictiúirí
pictiúir
agus
do
sheasaíomair
sheasamar
in
aice
an
chlaí
chun
na
peictiúirí
pictiúir
a
thógaint
thógáil
agus
do
bhíos
bhí mé
ag
féachaint
anún
anonn
uaim
agus
do
chnuc
chonaic mé
rud
éigin
casta
ar
a
chéile
in
aice
cruiceoigín
cuirceoigín
#?
tá
fhios
agat
agus
bhíos
bhí mé
a
ag
féachaint
air
agus
bhí
saghas
eagala
eagla
ag
teacht
orm
mar
do
bhíodar
ag
ínsint
insint
dom
roimis
roimhe
sin
go
raibh
na
diail
diabhail
rudaí
seo
istig
istigh
sa
choíll,
goidé
cad é
’n
an
ainm
a
thúrfá
orthu
#?.
Pádraig Tyers
Snakes
ab
ea?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Shnakes
díreach,
ní
fhéatainnse
fhéadfainnse
cuíneamh
cuimhneamh
ar
an
dial
diabhal
ainm
a
bhíonn
orthu.
Shnakes.
Bhíos
Bhí mé
ag
féachaint
anún
anonn
ar
an
rud
seo
agus
dhon
don
dial
diabhal
a
cheapas
cheap mé
gur
shnake
a
bhí
aun
ann
agus
do
ghlaes
ghlaoigh me
ar
fear
mo
dhriofúr
dheirféar
agus
fear
géar-radhairc
#?
ab
ea
é.
‘Thomáis’
a
dúrtsa,
dúirt mise,
Tomás
ab
ea
é
siúd
leis...
‘a
Thomáis’
a
dúrtsa
dúirt mise
‘goidé
‘cad é
an
rud,
an
shnake
é
sin...?’
‘Ó
Mhuire
a
Neil,
is
ea’
a
dúirt
sé
‘agus
b’fhearra
b’fhearr
dhuit
duit
rith.’
‘H’anam
‘Do anam
’on
don
dial’
diabhal’
do
dúras-sa
dúirt mise
agus
isteach
liom
sa
ghluaisteán.
Bhíodar
go
léir
ag
gáirí
umam
gan
dabht
canathaebh
cad ina thaobh
ná
nach
beidís,
mbeidís,
cad
a
bhí
aun
ann
a
dhuine
#?
is
dó
dóigh
leat?
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Seana-tyre
gluaistéain
nú
nó
rothar
nó
rud
éigin...
[gáire]
...a
bhí
casta
ar
a
chéile....
...[gáire]....
....a
bhí
casta
ar
a
chéile.
Bhí
mearúll
mearbhall
mar
go
raudar
raibh siad
ag
gáirí
umamsa
fém
faoi mo
bundáinín
#?
Pádraig Tyers
Ní
dócha
gur
chuir
sé
isteach
ort.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Mise
an
greenharn
greenhorn
tá
fhios
agat,
sin
é
an
ainm
a
thugaidís
orthu
fadó,
greenharns.
greenhorns.
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Muise
do
bhí,
do
bhí.
Pádraig Tyers
Canathaebh?
Cad ina thaobh?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
D'fhanfá?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
D’fhanfá_,
d’fhanhaing
d’fhanfainn
aun
ann
gan
dabht,
bhí
an
áit
go
deas
glan
agus
an
t-airgead
go
léir
acu...
an
áit
deas
glan
is
gah
gach
aen
aon
ní,
nah
gach
éinge
aon duine
ag
obair
ach
go
raudar
raibh siad
ag
imeacht....
Pádraig Tyers
Déarhainn
Déarfainn
go
bhfuil
beagán
airgid
agat
héin
féin
leis
dá
bhféataimís
bhféadfaimis
teacht
air,
thá
tá
sé
in
áit
éigint.
éigin.
Bhfuil
sé
déanamh
buartha
dhuit?
[gáire]...
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Canathaebh,
Cad ina thaobh,
á
ná...
ní
fhéataing
fhéadfainn
a
bheith,
ní
fhéatach
fhéadfadh
puíng
puinn
a
bheith
agam
ach
tá
airgead
do
_____
is
a
chuirhig
chuirfidh
mé
b'fhéidir.
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Huh?
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
an
Pádraig Tyers
t-aum.
t-am.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Goidé
Cad é
an
dial
diabhal
gnó
atá
agatsa
a
dhiail,
dhiabhail,
ná
nach
fuil
bhfuil
do
dhóthain
a
id
i do
bheathaig,
bheathaidh,
ná
nach
fuil
bhfuil
do
dhóthain
agatsa?
[gáire]
B'fhéidir
gurbh
gurb
fhearra
fhearr
dhom
dom
ruidín
de
a
ag
bhreith
im
i mo
dhorn
a
ag
dul
anún
anonn
go
dtí
an
fear
in
áirde,
airde,
más
in
áirde
airde
a
raghad.
raghaidh mé.
Pádraig Tyers
Ó,
cad
eile?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Ara
ní
hea
ná
é!
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Dála
an
scéil,
conas
a
mheileann
tú
an
oíche
anois?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
An
oíche?
Pádraig Tyers
Shea...
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
....Ach....
_____+
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
B’fhearra
B’fhearr
dhom,
dom,
b’fhearra
b’fhearr
dhom
dom
gan
mise
a
tharrac
tharraingt
orthu.
[Gáire]
[Gáire]
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Thá.
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Táim
chun
cuilt
a
dhéanamh
do
gharsúinín
bhocht
atá
chun
a
scórnach
scornach
a
ghearra,
ghearradh,
tá
sé
chun
pósa.
pósadh.
Pádraig Tyers
Fear
bocht.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Fear
bocht.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
....Tá
sé
á
á
triomú
anois
agat
ab
ea?....
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
....Be
sibh
ag....
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
A
bhuel
sure.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Sea.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
....Sea
sea....
....
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Sin
uile?
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Canathaebh?
Cad ina thaobh?
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Tá
[gáire].
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Shea...
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
iníon
feirmeora...
Pádraig Tyers
Mm...
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Do
thiocach
thiocfadh
na
córsain
comharsana
mórdtímpeall
mórthimpeall
duine
ós
ó
gah
gach
aen
aon
tig,
teach,
ceathrar
nú
nó
cúig
do
de
mhná,
nú
nó
cailíní
pé...
piocu
pé acu
ab
fhearr
a
bheach
bheadh
sa
snáth...
chun
na
snáithide
a
oibriú
tá
a
fhios
agat
agus
do
chuiridís
#?
go
dtí
an
tig
teach
chun
an
cuilt
a
dhéanamh,
agus
b’fhé
b’fhéidir
go
dtócach
dtógfadh
sé
geaul
geall
leis
an
seachtain
orthu,
ceathrar
nó
cúigear
acu
gah
gach
aen
aon
lá.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Pádraig Tyers
Ní
chothóch.
chothódh.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Chó
Chomh
siúrála
siúráilte
is
atánn
atá
tú
ansoin
ansin
ní
chothóinn
anois
iad.
Ní
dheanhaing.
dhéanfainn.
Pádraig Tyers
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Ah.
Pádraig Tyers
Nú
Nó
máistreás.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Bhuel
ní
fheadar
ba
mhaith
liom
an
ceart
a
dhéanamh.
Pádraig Tyers
Tá
an
ceart
leis
agat.
Nell Uí Ríordáin Shanacloon Muskerry West
Ní
fheadar.