1958 : QQTRIN023369c1
Mícheál Mac Giobúin Derryveeny Carra
Chuala
mé
trácht
orthú
orthu
ú
ó
na
seandaoine,
agus
go
mórmhór
mór mór
fuair
mé
go
leor
údair
as
eh
aen
an
leauar
leabhar
a
scríú
scríobh
an
tAthair
Lavelle
ar
a
dtugann
siad
an
t-Irish
t-‘Irish
Landlord
Since
the
Revolution
air.
Aen
An
t-am
roimh
a,
roimh
an
mblín
mbliain
eighteen
och__
roimh
an
mbliain
an
t-ochtú
an
t-ocht_
déag
a
tríochad
a
trí,
ba
leis
na
Múrhaí
Mórdhaigh
Mhoorhall
Moorhall
an
dúiche
seo
Thuar
Mhic
Éadaí
Éadaigh
ach
thrí
trí
bhochtineacht
bhochtaineacht
agus
caill
na
ndaoiní
ndaoine
agus
aen
aon
drochshaíol
drochshaol
b'éigean
dófa
dóibh
aen
an
dúiche
Thuar
Mhic
Éadaí
Éadaigh
a
dhíol
le
dúiche
Mhoorhall
a
choinneál.
choinneáil.
Proinsias Ó Conluain
Agus
cé
leis
ar
dhíol
siad
é?
Mícheál Mac Giobúin Derryveeny Carra
Hah?
Dhíol
siad,
cheannaí,
cheannaigh,
dhíol
siad
é
leis
eh
le
leis
an
tiarna
Plaincéadach
Pluincéadach
a
bhí
ina,
a
bhí
ina
easpac
easpag
Pratastúnach
Protastúnach
i
dTúim.
dTuaim.
Tháinic
Tháinig
sé
ann
ogus
agus
an
chéad
rud
a
rinne
sé,
cúig
bhaile
a
ghlanú
ghlanadh
amach
agus
feilm
feirm
nú
nó
diméin
a
dhíonú
dhéanamh
dó
héin
féin
agus
dhí__
bhe__,
chuir
sé
as
Tuar
Mhic
Éadaí
Éadaigh
Wesht,
Wesht
iad,
Tuar
Mhic
Éadaí
Éadaigh
Easht,
An
Gort
Fraoi,
Fraoigh,
An
Goirtín
Mór
agus
an
Drom
Bán
agus
b'éigean
go
do
na
créatúir
bhochta
na
croic
cnoic
a
thóirt
thabhairt
isteach
nú
nó
imeacht
go
dtí
Meiriceá
ná
áit
ar
bich
bith
a
thograíodar.
Proinsias Ó Conluain
Bhuel
céard
a
tharla
don
chuid
eile?
Mícheál Mac Giobúin Derryveeny Carra
Thug
an
tiarna
Múrach
Mórdhach
dídean
in
áit
go
do
chuid
acú
acu
i
mBaile
an
Tobair
agus
thug
an
tiarna
talhúna
talún
Loinseach
Loingseach
dídean
go
thuilliú
thuilleadh
acú
acu
ar
a
dhúiche
héin
féin
eh
ar
ar
an
taíobh
taobh
eilí,
eile,
ar
ar
an
taíobh
taobh
eilí
g_
g_
gon
don
phróiste.
pharoiste.
Proinsias Ó Conluain
Mícheál Mac Giobúin Derryveeny Carra
Fuair
a
lán
acú,
acu,
fuair
a
lán
acú
acu
bás
a
bhlia_
blín
a
droshaoil
drochshaoil
[casacht]
eh
insna
sna
botháin
amuích
amuigh
ar
na
sl__,
ar
na,
ar,
i
mbárr
mbarr
na
sléibhtí,
sléibhte,
go
mórmhá__
mhór
ar
_____.
Bhuel
an
ndearnadar
talú
ar
bíth
bith
thuas
ansin?
Beí,
Beidh,
rinneadar
rinne siad
talhú
talamh
ann,
b'éigin
b'éigean
dófa
dóibh
talhú
talamh
a
dhíonú
dhéanamh
le
haghaidhe
haghaidh
fataí
prátaí
a
ag
chuir
chur
a
ag
fás
ach
bhí
an
áit
chó__
cho__
chomh
hiargiúil
hiargúlta
agus
cho
chomh
hárd
hard
agus
go
mbe__,
agus
go
mba
doilí
le
fataí
prátaí
le
aen
aon
rud
a
fás
ann
agus
insa
sa
mbliain
an
drochshaoil
forty
seven,
níor
fhásadar
a
chor
a
bich
bith
agus
fuaireadar
uilig
uile
bás
an
bhliain
sin
ann.
Proinsias Ó Conluain
Sea.
Mícheál Mac Giobúin Derryveeny Carra
Tomás Ó Tuathaill Toormakeady Carra
Anois
Liam,
is
fada
an
t-achar
thisa
ag
iascaireacht
anseo
ar
a
an
tSraich.
tSraith.
[Casacht]
Céard
é
do
thuairim
faoin
scéim
seo
atá
ar
bun
acú
acu
a
ag
baint
na
héisc
móra
amach,
na
na
na
na
liús
agus
na
peirtseannaí?
péirsí?
Bhfuil
sé
dionú
déanamh
maitheas
gon
don
loch
is
gon
don
iascaireacht
nú
nó
bhfuil
sé
ag
dionú
déanamh
donacht
dhó.
dó.
Liam Ó Máille Srah Carra
Tá mé
Táim
eanann
ionann
is
cinntí
a
Thomáis
go
bhfuil
sé
a
ag
dionú
déanamh
maitheas
mar
feicim
le
trí
bliain
anuas
anois
go
bhfuil,
fo_
a_
maitheas
mhór
tacaí
tagtha
ar
iascaireacht
breac
eh
thimpeall
timpeall
a
an
cheárda
chearna
gon
den
loch
a
bhfuil
mise
,
ag
agus
is
dóithí
dócha
go
mbaineann
an
rud
céannaí
céanna
le
chearúntaí
ceathrúna
eilí
eile
a
raudar
rabhadar
a
ag
baint
an
lúis
agus
an
pheirts
phéirse
amach
mar
feicim
go
bhfuil
eh
bric
dhá
á
thógál
thógáil
anois
níos
fairsine
fairsinge
go
mór
ná
mar
a
bhí
tá
de
deich
mbliana
agus
chúig
cúig
bhliana
bliana
déag
ó
choin
shin
agus
tá mé
táim
ar
a
an
loch
ag
iascaireacht
lé
le
is
dóithí
dócha
suas
le
dhá fhichead
daichead
blian
bliain
agus
níl
aen
aon
aimhreas
amhras
agam
dhá
dá
leantaí
dhó
dó
seo
mar
is
ceart
nú
nó
go
mbeach
mbeadh
feaus
feabhas
mór
ar
iascaireacht
breac
ar
Loch
Measc
Measca
eh
eh
eh
ar
a
fud
ar
fad.
Tomás Ó Tuathaill Toormakeady Carra
Hmm.
Bhuel
cé_
céard
é
an
méid
iasc
is
mó
a
fuair
tú
i
lá
ag
iascaireacht
ar
Loch
Measca?
Liam Ó Máille Srah Carra
Ó
bhuel
is
deacair
agam
a
a ghoil
dul
isteach
ansin
eh
eh
eh
meabhair
a
fháil
ar
a
a
ar
a
ar
a,
an
uimhir
is
mú
mó
a
fuair
mé
in
am
ar
bich
bith
ach
de
bhí
sé
coiteann
go
maich
maithe
agam
tá
fiche
bliain
ó
choin
shin
de
deich
gcinn
agus
chúig
cúig
chinn
déag
go
de
bhric
a
fháil,
eh
is
é
sin
nuair
a
an
bheach
bheadh
an
eh
a
an
chuileog
Bhealtaine
ar
siúl
eh
bhí...
tá
a
an
n-oiread
na
bric
a
t-am
sin
i
rocht
riocht
agus
gá,
dá,
go
ngeófá
ngeofá
lá
b'fhéidir
nuair
a
bheach
bheadh
eh,
ní
dhíonhá
dhéanfá
íontas
iontas
gá
dá
dtóigteá
dtógtá
e...
de,
deich,
ó
dhe
dheich
gcinn
go
dtí
cúig
cinn
déag.
Tomás Ó Tuathaill Toormakeady Carra
Bhuel
tuige
nach
bhfuínn
bhfaigheann
tú
an
méid
sin
inniú,
inniu,
na
laethantaí
laethanta
seo.
Is
is
annú
annamh
a
gheofas
d'fheictheas
tú
cúig
cinn
nó
sé
cinn.
Liam Ó Máille Srah Carra
Rí-annú
rí-annamh
mar
tá
mé
díonú
déanamh
amach
go
bhfuil
an
iascaireacht
níos
coitinne
díontaí
déanta
anois
mar
tá
formhór
na
mbailtí
mbailte
móra
a
ag
cuir
cur
iascairí
amach
gun
gan
caint
ar
iascairí
eh
taisteal
atá
a
ag
tíocht
teacht
thairis
ar
ar
____
as
a
Gob
Cearda
agus
eh
feicimse
go
bhfuil
bric
dhá
á
thógál
thógáil
anois
gach
lá
agus
roimhe
seoú
seo
ní
rau
raibh
ach
amháin
an
Dónach
Domhnach
fá
eh
ehh
aen
aon
iascaireacht
ar
Loch
Measca
ar
an
bpáirt
a
bhfuil
mise
____
go
coitinn.
Tomás Ó Tuathaill Toormakeady Carra
Mmm.
Liam Ó Máille Srah Carra
Tomás Ó Tuathaill Toormakeady Carra
Liam Ó Máille Srah Carra
Tá mé
Táim
eanann
ionann
is
cinntí
cinnte
go
bhféataí
bhféadfaí
an
feaus
feabhas
is
mú
mó
a
féataí
d’fhéadfaí
a
chuir
chur
ar
iascaireacht
breac
dhá
á
bhfairtí
na
heibhneachaí
haibhneacha
nuair
atá
an
breac
a
sce
sceitheadh
agus
dreama
dreamanna
críonna
a
chuir
chur
eh
eh
dearcú
dearcadh
ina
ndiaí
ndiaidh
a
choinneoch
choinneodh
iad
nuair
a
nu__,
chupla
cúpla
mí
nú
nó
eh
gar
go
do
thrí
mhí
a
choinneoch
choinneodh
na
co__
nuair
a
cosaintí
#?
na
na
heibhneachaí
haibhneacha
go
mbeach
mbeadh
an
an
loch
a
a
taíomú
taomadh
le
iaisc
éisc
aríst.
arís.
Seán Ó hÉanacháin Srah Carra
Bhí
beairic
thiar
i
bPáirc
an
Doire
agus
thagach
dhá
á
charr
siar
lena
bpáighe
bpá
chuile
gach uile
sheachtain.
D’inis muidí
D’insíomarna
é
sin
go
na
hoifigí
a
bhí
as
ós
ar
ár
gcionn
agus
dúirt
siad
linn
"Fios
cén
t-am
nó
cén
lá
a
thagaidís".
D’inis muid
D’insíomar
sin
dóf
dóibh
agus
rinne muid,
rinneamar,
rinne
siad
suas,
agus
chua muid
chuamar
siar
go
Tuar
Mhic
Éadaí.
Éadaigh.
Bhí muid
Bhíomar
a
ag
súil
le
trí
chárr
charr
agus
bhí muid
bhíomar
feistíthe
feistithe
le
haghaí
haghaidh
trí
chárr.
charr.
Ceann
aig
ag
Droim
Bán
agus
ceann
aig
ag
Teach
Ósta
Shiút
#?
agus
ceann
as
Ceann
Draighean
Draighin
an
Aíonaí.
Aonaigh.
Níor
tháinic
tháinig
ach
péire
agus
an
chéad
chárr,
charr,
maraíof
maraíodh
gach
a
rau
raibh
ann,
an
dara
cárr
carr
d’éala
d’éalaigh
siad
isteach
tí_
tí
Shiút
agus
fuair
siad
gléas
éicíneach
éigin
a
thug
scéala
go
do
shaighdiúirí
Bhaile
an
Róba
agus
deaul
diabhal
i
bhfad
go
rau
raibh
siad
cruinníthe,
cruinnithe,
cruinníthe
cruinnithe
na
gcéataí
gcéadta
orainn.
Cha muid
Chaitheamar
an
croc
cnoc
a
thóirt
thabhairt
dúinn
héin
féin
agus
bhí
glainiúbhaí
gloiní
acú
acu
san
amach
ó
Bhaile
an
Róba
agus
d'fhéad
siad
muid
a
fheiceált
fheiceáil
aig
ag
imeacht
trí
na
croic,
cnoic,
agus
rinne
siad,
shíl
siad
muid
a,
mo
ghóil
ghabháil
ar
fad.
Chuir
siad
gunna
mór
suas
agus
bhí
siad
a
cathú
caitheamh
as,
bhíodar
a
cathú
caitheamh
as
go
díreach
mar
a
bheitheá,
bheifeá,
ní
thúrthá
thabharfá
an
aon
tsrabhal
sroigheall
#?
ar
bi
bith
dho
dó
ach
fear
a
bhe
bheadh
a
tumáil
tiomáin
táirní
tairní
i
scioból
tin,
bhíodar
a
ag
tíocht
teacht
co
chomh
tobann
sin.
Bhuel
nuair
a
shíl
siad
go
ro
raibh
mb’fhéidir
b’fhéidir
roinnt
acú
acu
marú,
marbh,
tháinic
tháinig
aen
aon
oifigeach
amháin,
agus,
tháinic
tháinig
aen
aon
oifigeach
amháin
agus
bhí
an
an
ceannfort
a
_____
an
guibhir,
bhí
sé,
bhí
sé
loití
luite
agus
mo
chomrádaí
Mícheál
Ó
Briain
fua
chuaigh
sé
dhá
á
cheangal
agus
nuair
a
bhí
sé
ceangailtí
ceangailte
aige
dúirt
a
t-oifigeach
seo
leis
a
chuid
lámhaí
lámha
a
chuir
chur
suas.
Ní
dhearna
sé
ach
léimneach
ar
thóir
a
raidhfil
ach
nuair
a
shíl
sé
cathú
cathamh
leis,
bhí
an
safety
catch
cat
air
agus
chlis
air.
Bhí
cith
fear
eilí
eile
nach
rau
raibh
i
bhfad
uathú
uathu
agus
chuir
sé
suas
a,
a
ghunna
agus
chuir
sé
urachar
urchar
Lee
Emerson,
ba
bh’é
é
an...
an
captaín
captaen
Sasanach
é
agus
bhí
bandolier
aige
air
héin
féin
agus
urachar
urchar
ann
agus
cé
cá
bhfuair
sé
an
t-urachar
t-urchar
go
díreach
sa,
san
áit
na
hurchair
agus
chosain
sin
é
ach
marait
murach
sin,
ní
chuireit
chuireadh
sé
bonn
le
talhú
talamh
go
brách.
Seán Ó hÉanacháin Srah Carra
....Á
á....
Tomás Ó Tuathaill Toormakeady Carra
Seán Ó hÉanacháin Srah Carra
Níl mé
Nílim
i
rocht
riocht
a,
níl mé
nílim
i
rocht
riocht
aen
aon
órán
amhrán
a
rá,
ach
ar
ndú
ndóigh
déanha
déanfaidh
mé
mo
dhiothall,
dhícheall,
déarha
déarfaidh
mé,
déarha
déarfaidh
mé
dhaoibh
é.
Ar
maidin
Dé
Máirt,
ar
chroc
chnoc
fhuar
na
bhfód
a
chualas-sa
chuala mise
an
bugle
séidtí,
séidte,
bhí
púdár
is
grán
is
piléir
go
leor
dhá
á
scaoilú
scaoileadh
ar
dhroim
na
sléibhtí,
sléibhte,
gun
gan
magú
magadh
ná
greann
tháinic
tháinig
pian
in
i
mo
cheann
is
mo
chuid
folú
fola
ag
dul
thrína
trína
chéilí
chéile
mar
shíl
mé
ar
ndú
ndóigh
nach
mbeach
mbeadh
aen
aon
fhear
beó
beo
as
seod
seo
go
dtí
Túr
Tuar
Mhic
Éadaí.
Éadaigh.
Thrí
Trí
Garraí
Mhór
a
tháinic
tháinig
go
leor
go
airm
Sheán
buí
gun
gan
fáilte
ach
b’fhearr
dhófa
dhóibh
gól
i
Liverpool
Hall
ná
ar
mhullach
na
sléibhtí
sléibhte
fácaí,
fágtha,
dúirt
oifigeach
mór
a
na
bhí
dílis
gon
don
chróin
choróin
nach
bhfácait
bhfágfadh
sé
beó
beo
mac
máthar,
ach
fuair
pellets
lúich
luaidhe
ina
phutógaí
phutóga
bróch
broghach
nach
chruaí
chrua
iad
le
a ghoil
dul
ina
chaoiltí.
chaolta.
Tháinic
Tháinig
eagla
in
i
mo
chroí
is
é
a
ag
tíocht
teacht
inar
inár
dtí
ag
iarraí
iarraidh
mug
dí
is
é
pléascaí
pléasctha
bhí
seanchanna
stáin
amuíh
amuigh
ar
a
an
tsráid
is
thug
mé
deoch
dó
as
draoib
na
ngéabhaí.
ngéanna.
D'fhreagair
sé
aríst
arís
go
bhfuínn
bhfaighinn
rud
éigin
mín
le
cuir
cur
ar
a
chroí
mar
plástar,
fuair
mé
cuimse
gon
den
líon
a
rau
raibh
deiligní
deilgne
thríd
tríd
is
nár
dheacair
dhó
dó
an
oíche
a
shárthú.
shárú.
Ar
Dhroim
Ráith
Onóra
a
tugú
tugadh
an
brisiú
briseadh
ba
mhú
mhó
é
a
cathú
cathamh
ar
Dhroim
____
ach
a
ag
tíocht
teacht
an
trunthónaí
tráthnóna
bhí murní
bhíomarna
a
ag
gróchan
gnóthú
is
na
saighdiúirí
gráinní
gránna
féachtaí.
Más
Sasanach
é
ná
fear
as
South
Wales,
b'fhearr
dhó
dó
mara
mura
bhfeiceit
bhfeiceadh
sé
an
áit
seoú,
seo,
ní
ro
raibh
aige
le
fáilt
fáil
ach
púdar
is
grán
is
nár
chruaí
chrua
iad
le
a ghoil
dul
ina
chaoiltí.
chaolta.
Ar
a
leara
gon
don
long,
gun
claí
gun
tom
a
chuala
mé
blaío
glao
an
Sinn
Féiner
ag
rá
‘buail
í
go
cruaí
crua
is
ná
faillí
failligh
aen
aon
uair
beí
beidh
againn
an
lá
ar
aen
aon
chor,
is
gairid
gur
ghlúis
ghluais
na
Sasanaí
anuas
a
ag
tiomáint
go
géarr
gearr
ar
Éire,
agus
Sir
Loyal
George
a
chuir
iad
anál
anall
a
ag
cosaint
póilíos
póilíní
ná
major,
sonas
is
séan
ar
na
bochaillí
buachaillí
tréan,
siad
a
rinní
rinne
an
cás
a
réiteach,
is
a
dhíbir
fir
Sheáin
as
Éire
go
brách
nárbh
olc
iad
a
ndlíthí
ndlíthe
is
a
mbéasaí.
mbéasa.
Is
é
volunteer
a
chrufaí
chruthaigh
go
fíor
is
a
choinní
choinnigh
a
chuid
fear
le
chéilí,
chéile,
nár
fhágaí
fhág
sa
tír
aen
aon
bharraic
bheairic
póilíos
póilíní
is
a
dheaul
dhiabhal
cleite
acú
acu
i
dTuar
Mhic
Éadaí.
Éadaigh.