QQTRIN040946c1

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Bhí fear aun ann is cailleach cailleadh a bhean is bhí, bhí, bhí triúr páistí aige. raibh aige ach éinne aon duine amháin leis an gcéad mbean is, phós aríst arís agus bhí triúr clainne aige leis an darna dara bean.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Fuadar Chuaigh siad ar scoil agus bhí an garsún, an chéad garsún a bhí aig ag an gcéad bhean, bhí thar bár, barr, bhí thar bár barr chun foulaim foghlaim is bhí a ag déana déanamh an diail diabhail air ar an gcuid eile. Bhí an chuid eile, raibh sí_ in aen aon ghiorracht do bheith chomh math maith leis, é héin, féin, istoíche hAoine agus Dé, Dé... istoíche Sathairn. Bhuel, be gar... Dhin Rinne suas thit teidhn tinn agus dúirt leigheasach leigheasfadh aen aon rud í ach an chéad beithíoch a thiocach thiocfadh insa sa sráid a mharú dhi, agus smut di sin a bheiriú dhi di is go mbeach mbeadh alright. Mar do bhí, chuir fear faire an garsún so, seo, an garsún so seo maidin bhí a ag dul amach a ag féachaint ar a an stoc. Dúirt sé, chroum chrom ar ghol. D’fhiarhaig D’fhiafraigh an Bulláinín Buí, Gaisce an Bhulláinín Buí, D’Action The Action of a Yella Yellow Little Bull, An Bulláinín Buí. Cad a bhí air? Ó adúirt dúirt sé, mo dhriotháir dheartháir a dúirt sé, dhá dhriotháir dheartháir a ag dul ar scoil, a dúirt sé, is táimse coinnithe a tauirt tabhairt aire dhos do na beithíg. beithígh. Á bac san sin adúirt a dúirt sé. Dúirt An Bulláinín Buí, bhí caínt caint aig_ aige ag chaen gach aon rud insan san aidhmsir aimsir seo.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

neamha neamhaí a tháinig uatha_ tháinig, tháinig an bulláinín buí seo ua_ uaig. uaidh. Beir ar an adharc san agus cas, bain casa casadh as, adúirt a dúirt sé, agus cuir do lámh isteach an adúirt a dúirt insa, insa sa mb_ mbodán, agus tarrain tarraing amach an leaur leabhar athá atá istig istigh an. ann. Tharrain Tharraing amach é is bhí gah gach aen aon rud thíos _____ leaur leabhar san sin agus chroum chrom ar a dhá ghlúin. Teighr, Téigh, adúirt a dúirt sé, agus bain raidhnt roinnt saidhl saill dom a líonhaig líonfaidh mo bholg is déarha déarfaidh leat go mbeig mbeidh tusa alright adúirt a dúirt sé. Is aula amhlaidh a bhí. Nuair a tháinig an _____ aríst arís an chéad eile. Cad a bhí, ach bhí trí huaire níos fearr an chuid eile.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

D'fhág muid D'fhág*muid a tsráid os cóir an agus rinne muid rinne*muid ár gcórá sa chistin. Níl faoi theach anois aige ag ach duine amháin clainne ach mar sin a bhí, bhí muirín mhór air. mhéid duine a bhí sa chlann agat?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Ó naenúr, naonúr, naenúr. naonúr. Triúr mac agus seisear cailíní is dócha. Naenúr Naonúr ar fad a bhí an. ann.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel mhéid acra talú talamh atá anois agad? agat?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Cheithre Ceithre acra fichead.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

sin réasúnta maith.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Huh?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

sin réasúnta math!

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

rud beag níos an méid sin agam is dóigh liom. ocht n-acra is dóigh liom...

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Agus mhéid ceann eallaí eallaigh agat?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Hm?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

mhéid ceann eallaí eallaigh a choinneann choinníonn tú?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Beithíg? Beithígh? Caidé Cad é an méid athá atá agat? Seacht. Seacht ocht de cheannaibh. Seacht ocht de cheannaibh aun, d’éir de réir mar a thiocaidíst isteach. B'fhéidir bliain mar seo agus bliain mar siúd bliain go math maith is bliain go holc huh?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhfuil stoc tirim agaibh?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Tá, bíonn trí ceathair de cheannaibh cheanna agam. I

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

gcónaí.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

I gcúnaí, off and on. Anois is aríst.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

bhíonn aen aon chaoirí chaoirigh agaí agaibh anseo?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Huh? Ní, ra raibh aen aon chaíora chaora anso anseo aga_ bhíodar agam blianta ó choin shin agus nírbh níorbh fhéidir liom iad a choinneáilt choinneáil aig ag an_ air a dtalamh mar gheaul gheall ar mhadraí a bhíoch bhíodh a ag gol dul suas treasna trasna an. ann.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Hmm.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

D'imídíst D'imídís fiain fiáin siar go.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Go Ceann Léime?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Go Ceaun Ceann Léime. aithint aithne agat air Cheaun Cheann Léime is dócha.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Tá.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Thá. Ó is breá an áit é, is breá an áit é. An ro raibh tu thiar an? ann?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhí.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Ó bhí mhuise.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Is álainn an áit é.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

a fios san agus ______ agat.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Tá.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

a fios san agus tíreach#? tíre agat alright! bhí siar ansan!

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Ó bhí.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Níor casach casadh leat aen aon sprid an? ann?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Níor casa. casadh.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Á féach...

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

bhfuil siad unn? ann?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Féach mhuise siad aun! ann!

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhfuil?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Tóir Tabhair aire dhuit duit féineach, féin, sprideanna an, ann, sprideanna an ann agus sprideanna muara móra agus tá_ sprideanna daidhnséarach .

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhfuil?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Bhí fear a ag góil gabháil aniar ansan ansin ón Li_ ó Cheaun Léime fadó agus d'úmpa, d'iompaigh, badh ba fhear _____ Sasanach, is d'úmpaíoch d'iompaíodh a bhéal siar ar a dhroum. dhroim.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

D’iompaíú D’iompaíodh a bhéal siar ar a dhrom? dhroim?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

D'úmpaíoch D'iompaíodh a bhéal siar ar a dhroum! dhroim! ____ Dia is Muire ____ Agus nuair a théach théadh sé, nuair a thagach thagadh a_ an creatalach creatlach ar a dhroum dhroim leis, bhuailtí aen aon bhuile bhuille air go leagach leagadh anuas é is nuair a leagach leagadh anuas é _______ sé. _______ go math maith é. Bhí _____ gur aumpaig iompaigh a bhéal siar ar a chúl.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel...

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Tháinig an ministéir ministir chuige is níorbh fhéidir leis aen aon mhath mhaith a dhéana dhéanamh dho ach insa sa deire deireadh chuir fios ar an sagart agus d'únta thiontaigh thar ar n-ais ais aríst arís é.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Hmm.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Agus be gar, tháinig chuige féin. D’únta Thiontaigh ansan.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea. Bhuel inis dom a Mháirtín nuair a bhí tusa beag an raibh Béarla ar bíth bith á lauirt labhairt thart anseo?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Beagán.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Beagán Béarla unn. Beagán. Nuair a bhí tusa beag?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Beagán nuair a bhí mise beag. raibh faic an muíntir muintir a bhí insa sa te tigh seo ach Gaeilge múrán mórán ach mo mháthair. Ach bhí ina Ghaeilge is ina Bhéarla aici sin mar bhí scoláire bocht ó Chiarraí acu agus insan san aum san an dtuigeann tu. Bhí Marcas Keane ansan ansin theas insa sa lodges is ro raibh faic le déana déanamh aige ach úntó tiontú amach mar a, agus to do chlaun chlann ar scoil.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

A agus b’éigean dóib_, ba éigean dóibh scoláire bocht a fháil le hiad a mhúine mhúineadh ansan ansin in inead ionad é féineach féin .

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea.

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

É féin agus a dhriotháir dheartháir agus a dhriofúr dheirfiúr bhí pósta thiar sa cheaun cheann thiar dhon don bhaile seo agus bhí sin i gCíl gCill Bheathach, mo mháthair, muíntir muintir mo mháthar.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhí Béarla aig ag do mháthair?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Ó bhí Béarla agus Gaeilge aici. Bhí ábalta ar é a scríobh is a léamh agus múrán mórán do_ don chlaun chlann bhíodar ábalta ar é a scríobh is a léamh. duine acu a ag teacht abhaile anois ó Queensland.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhfuil?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Tá... le bheith anso anseo go gairid is dóigh liom.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Agus ansin d'imí d'imigh an Ghaeilge tamalt tamall nuair a bhí a ag fás suas?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Ó... Cad dúirt liom is gearr nach be beidh ina Gaeilge ina Béarla agatsa a dúirt sé.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

a dúirt é sin?

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

An maighstir máistir agus bhuail a ghuíochaint ghuíodóireacht orm. Ó, gcastaí liom tu fiche blian bliain ó choin shin .

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea...

Máirtín Ó Fionnghaile Fodry Moyarta

Sin é an t-aum t-am a bheinn a ag caighnt caint leat!

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

ro míd rabhamar i bhfad inár gcola gcodladh nuair a d'aire míd d'airíomar a an rothar t-urchar agus bhí trí rothar. urchar. Ó arsa mise, sin an gunna. chafach chaithfeadh chomh minic sin. chafach chaithfeadh arsa mo dhreatháir dheartháir Séamas rud éicínt. éigin. Tháinig an fear a mhair lasmu lasmuigh dhín, tháine tháinig isteach. Chrag Chnag an daras, doras, d'ascail d'oscail an daras doras do. dó. Airím ar ______’ says he ‘siar tímpeall timpeall Leán Oileán na gCapall.’ ‘Cad a d’airíonn airíonn tu’, tú’, arsa mise. ‘Airím glór slauraí’ slabhraí’ says he ‘agus caínt caint fearaibh fir ag imeacht insan san ngaoith. Tag Tar amach’ says he ‘go n-airí tu é’. Fua Fuáil me amach in éindí leis agus d’aire d’airigh mé. D'aire D'airigh me glaíoch glaoch na máirnéalaig mairnéalaigh ar a chéile agus d’eighre d’éirigh m'athair agus mo dhriotháir, dheartháir, mise agus an fear a bhí leis _____ Tomás a Ghau Ghabha a ghlaeidís ghlaoidís air, hAurachán hAnnrachán badh ba ea é. Agus do dhin míd rinneamar ar Leán Oileán na gCapall tímpeall timpeall chúig cúig de núimintí nóiméid siúil. Dar fia, arsa sé_ arsa Tomás a Ghau, Ghabha, fear eaglach badh ba ea é. Is geaul geall le Man of War í’ ar seisean, agus raghach rachadh éinne aon duine amach ar an leán. oileán. ‘Dhera eist, arsa m’athair ‘siúil’. Fua míd Chuamar amach ar an leán oileán agus bhí triúr dosna do na máirnéalaig mairnéalaigh in áirde airde ar an leán oileán an uair sin. Ba mh_ ba mhath mhaith dhóibh go ro raibh i dtrá dtráth mhara mhar mar do tháine tháinig siad anuas ar théad ar leac, agus d’ime d’imigh siad ar fead an leac agus chua chuaigh siad suas ar thaebh thaobh an leáin. oileáin. Ach mbeach mbeadh ar lán mara, bheidís caighlte. caiilte. Lúng Long cheithre ceithre gcraun gcrann badh ba ea í ládáilte uileog uile le, le, le, le cruineacht. cruithneacht. mhíle tona tonna is dóigh liom. Ach ro raibh ansan ansin ach nuair a thit na craidhn. crainn. Agus tháinig an chruithneacht ar fad ar dtír. Agus bhí, bhí lea_ lea_ aoirde airde an bhalla san do chruithneacht ar díol in áit a nglaenn nglaonn siad an Dún Beag air. To the east of the place where you go out on ón the island. Ach dhin rinne na daoiní daoine siú seo airgid uirthi, na, na daoiní daoine tímpeall. timpeall.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Dhein?

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Dhin! Mar bhí, bhí a cruithneacht gah gach aen aon acu agus tháine tháinig anso anseo le capaill agus asail is miúls is gah gach aen aon rud is ______ bhí siad á thauirt thabhairt abhaile dtí stoc agus muc is rudaí mar sin a dtuigeann tu. tú. Ach an ann i gcúnaí. an colainn an i gcúnaí gocnaí le taebh taobh an leáin. oileáin. Féach! An bhfeiceann tu an smut iarainn sin? Sin smut den iarann a bhí ínti.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Agus ceart go leor bhí an t-iarann ansin, thuas a déanú déanamh ionad rafta unn. ann. Is beag is fiú an fharraige anois bristear bádaí báid héin. féin. Mian fheirmeoirí iad go léir anseo beagnach ach roimh an chogú chogadh dheireanach, bhí dhá sórt gléas beatha faoi Cheann Léime. Píolótaíocht agus feirmeoireacht. Bhí píolóitithe ó gach long a bhe bheadh a ag dul suas Béal na Sionainne agus san am sin, b'fhearr an bheatha seo an fheirmeoireacht. Idir Cill Beatha agus Ceann Léime, Cnoc na bPíolóitithe.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Is cuín cuimhin liomsa beirt beirt mrá mná a bhí a ag maireachtáil ar Chroc Chnoc an Bhulláin, Croc Cnoc na bPíolóitithe. Do bhí áit bheag acu ar fad, feirmiúirí feirmeoirí beaga, dhá bhó. B'fhéidir go mbeach mbeadh capall acu ach do bhí triúr creathrar ceathrar fear cailíní insna sna tithe an. ann. Do bhí cailín iníon le bean acu, go mór le píolóitithe, píolóití píolóta agus do phós é. Bhuel dúirt an bhean eile ro i bhfad uaithi. ‘Héach ‘Féach mhuise’ a dúirt sí. fheadar cad a dhéanha dhéanfaidh mo níonsa, iníonsa, an bpósa bpósfaidh an feirmiúr feirmeoir beag san thuaig, thuaidh, Seán Ó Catháin a bhí air. Féach b’fhearra b’fhearr dhi di píolóitithe píolóití a phósa,’ phósadh,’ a dúirt an bhean eile. Bhuel, bheig bheidh aen aon rud le agam léithe’ leithe’ a dúirt sí, ‘dineach mar is math maith léithe.’ leithe.’ Do phós siad, an bheirt chailíní agus do casach casadh na mrá mná le chéile thuas ar an gcrocán gcnocán tá's tá a fhios agam an spota go math maith agus bhí aithint aithne agam ar cheaun cheann dosna, ar, ar, ar, ar an tseanabhean, seanabhean, ceaun, ceann, duine acu. Phós Cáitín’ arsa í sin an píolóití?’ Ó phós,’ arsa Mary, Cearmada, Máire Chearmada, ó phós’ arsa sise. Phós, go math maith as. Níl aen aon bhael’ bhaol’ a dúirt ‘ná ‘nach beig mbeidh tae gah gach haen haon sa mbliain aici.’ Bhuel’ arsa Cáit Chonchúir, is í an tarna dara bean í. Féach a Mhary’ arsa sin, an phíolóitíocht go maith ach fan,’ arsa sí sin sise go gcuirtear an sceach ar an mbearna dhearg.’ Is í

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

an bhearna dhearg an fhairsineacht fhairsingeacht farraige atá idir Cheann Léime agus Cheann Chiarraí, Béal na Sionainne. Thiar in aice le Croc Cnoc na bPíolóitithe os cionn na farraige atá cónaí ar Mháire Nic an Oirchinnigh. Is goire gaire don chéad don cheithre ceithre scór go mór í agus chaith muid chaitheamar seal a ag córá comhrá léi héin féin agus le Henry Blake.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

raibh aen aon scoil anso anseo thuaig thuaidh an uair sin, sin í an bhliain a cuireach, cuireadh, a dineach rinneadh a an scoil.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Is í.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Is é an áit a raibh a scoil in áit a nglaenn nglaonn siad Clochán Suláin air.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Sea.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Do bhí scoil ansan ansin a raibh an seanamhaighstir seanamháistir a mhúin mise, bhí a m_ a múine múineadh scoile ansan.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Bhí.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Sular tháinig ó thuaig thuaidh mar a bhfuil an scoil anois.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel a Mhary, bhí t'athairse d'athairse féin a ag múnú múnadh scoile.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Bhí mhuise.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Bhí a ag múine múineadh ar scoil, sea bhí.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Agus bhí sé, bhí a taurtha tugtha suas do. dó.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Bhí.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Mar mhaighstir. mháistir.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Bhí thar bár. barr.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Bhí thar bár! barr! Ó Chiarraí badh ba ea é ar dtúis.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Tomás Pender a bhí air.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Ó bhí thar bár barr le haghaí... haghaidh...

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Bhí.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Bhíoch Bhíodh scoil oíche aige agus bhí _____.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Féach adeireach deireadh liomsa, nuair a bhíoch bhíodh a ag scríobh ó ba bhreá an scríniúir scríbhneoir é. sin mar é, ana-scríniúir. an-scríbhneoir. Bhuel adeireach deireadh liomsa i mBéarla: "Them five fingers is writing to Buckingham Palace!". Deireach Deireadh liomsa agus b’fhíor o san. sin.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Is cuín cuimhin leatsa a Mhary nuair a chua chuaigh go Meiriceá?

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Is cuín. cuimhin.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

An cuín cuimhin leat an lá?

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Is cuín, ó, fhéatainn fhéadfainn aen aon lá. Is cuín. cuimhin.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

D'fhág Cobh, an ea? Ha? Cobh, Cobh a dh'fhág d'fhág tú? Ó Queenstown. Ó Queenstown.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Thug an Tinder amach dtín... go dtí an... go dtín dtí an Majestic sin.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Sea.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Thug amach go dtín dtí an mbád mór sin. Ó lúng long bhreá go léir agus a gól gabháil anún anonn a ag bhí a ag dul anún. anonn.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Bhí driotháir deartháir do seo in nineteen eleven agus cailín. Bhí an_ sinn i bhfochair a chéile. Bhí seó an, ó ba bhreá, bhreá, bhí ana-joy orm. Rínce Rince is ceol is gah gach aen aon rud agus raibh tinneas farraige riamh orm agus seamh is amhlaidh do bhíoch bhíodh an mharú nuair loirgeoidís lorgóidís a ag rínce rince mi agus loirgeoidís lorgóidís mar e_ thá’s tá a fhios agat, raibh aen aon aithint aithne acu orm agus thug cailíní óna n-áit féin, cailíní ó Chiarraí a ag thugaidíst thugaidís a ag rínc. rínce. Bhíoch Bhíodh buile dhearg orm nuair nach loirgeoidís lorgóidís mi. mé.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Ar an mbád?

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Sea agus bhí ábalta ar aghaig aghaidh a dhéana. dhéanamh.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Rínce. Rince.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Bhí...

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén sórt rince a dhéanaidís an t-aum sin?

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Dhera, na setsanna is na capers agus sets.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Agus cén sórt ceoil a bhíoch bhíodh agaí. agaibh.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Bhíoch Bhíodh mileo_ sórt mileoidean is sórt concertina is ceol a ag dul sa spéir. Ba bhreá liom dul thar ar n-ais ais aríst arís marach murach a bheith críonna. Ba bhreá liom dul, dul go Meiriceá ach seó acu marbh anois a raibh aithint aithne agam orthu thá's tá a fhios agat.

Anraí de Bláca Kilbaha South Moyarta

Tá, d'imig d'imigh ar tháinig rúinn romhainn agus imeoimíd imeoimid féin. Ó

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

nor nuair a bhí óg bhí solas ionam. [gáire] Bhí, bhí solas ionam adeirimse deirimse leat.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Aen Aon duine go ro raibh aithne aige ag ar Pheig Sayers, chuala í ag aithris an saurú samhradh cruaí. crua. dheramad dhearmad Máire Nic an Oirchinní Oirchinnigh riamh é ach oiread.

Máire Nic an Oirchinnigh Kilbaha Moyarta

Do bhí a ag siúl sa tsúra tsamhradh chruaig, chrua, is do seólach seoladh isteach mi i ngleaun ngleann muair móir is do cuireach cuireadh om i mo shuí mi ar shuíochán chruaig chrua is níor fiarhaíoch fiafraíodh díom cér cár ghluaiseas. ghluais mé. Bhí búird boird _____ gantanas is mórán di agus do d’íos d’ól mé do shláinte a lánú an tí, is a chailín bhig óg do bheoig bheoigh mo chroí agus do ______ mo chiall go hóg díom.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel, cén aois anois tú, a Shéamuis?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Hmm?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén aois anois tú?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

trí bliana agus cheithre ceithre fichead, an tríú do mhí Bealtaine.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Is maith is cuín cuimhin leat é.

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Is math. Do rugach rugadh mi in eighteen seventy six.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Rugú Rugadh anseo i gCoílte gCoillte tú?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Rugach Rugadh ansan ansin thiar i, dTromra dTromráith an Chaisleáin mi. mé.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Hmm.

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Tá, áit ansan ansin thiar a thugann siad Tromra Tromráith an Chaisleáin air.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén sórt saoil a bhí anseo an t-am sin, a Shéamuis?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Hmm?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén sórt sael saol a bhí anseo an t-am sin?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Cén sórt what?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén sórt sael saol a bhí anseo?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Sael? Saol? Bhí droshael drochshaol aun. ann.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

An ró? raibh?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Bhí droshael. drochshaol. Is minic a chua chuaigh mise go dtí an mbaunc mbanc agus gan aen aon rud agam ach smut, smut do rán arán gan ubh ím im aen aon rud aun, ann, ach nuair a bheach bheadh an ______ tóca tógtha agam, d’íosainn d’íosfainn é sin a teacht abhaile. Bhí droshael drochshaol aun ann agus do_ do obair do*obair mi, do dhin rinne mi sábháilt sábháil féar, ar de deich bpine bpingine an agus cha chaith héineach féin a bheith thuas. Bheach sin buailte le de deich mbliana agus trí fichead ó choin. shin.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhí i t'fhear d'fhear óg an t-am sin?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Ó bhíos bhí mé bhíos. bhí mé.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Chua Chuaigh go Meiriceá ina dhéí dhiaidh sin?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Chu_ chuas. chuaigh mé.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén aois a bhí nuair a chua chuaigh go Meiriceá?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

hOch Ocht bliana agus fichead. fiche.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel, an ndeatha ndeachaigh

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

trasna, trasna

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Mheiriceá nuair ar fhan in New York?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Ó, chuamar trasna, trasna. Chua Chuaigh mi go Chicago agus níor fhan i bhfad ansan ansin nuair a chua chuaigh suas go dtí South Dakota, an áit a mbíonn an cruineacht cruithneacht ar fad acu agus chua chuaigh as san go Kansas City agus as san bhí mé_ chua chuaigh mé, Seattle Washington agus ansan ansin go San Francisco, Californí California agus bhí mi ag obair insna sna coighlte, coillte, the woods.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Ó bhí ag obair sna wood mar lumberjack.

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Lumberjack, sea. Lumberjack.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Eh, bhí an-taidhm ansin agat.

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Ó bhí bhí bhí, ana-taidhm agam agus do obair d’oibrigh mi ansan ansin ar dollaer dollar insa sa ló, aen aon nús nos a gheóinn gheobhainn isteach aun ann agus nuair a, nuair a, nuair a a d'eighre d'éirigh as, bhí 10 dollar sa agam. Ó lumberjack, ó bó, is iad na fearaibh fir a bhuachaill.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén sórt dream a bhí in éindí leat?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Hmm? Ó bhí Italians agus Púncáin Poncáin Americans ach raibh aen aon daoiní daoine dúacha dubha leo.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Na Nach ro? raibh?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

raibh, ach do casach casadh na hIndians orm.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel cén sórt daoiní daoine iad siúd?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Ó The Indians, na daoiní daoine is fearr ar lauir labhair focal riamh leothu.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

An ea?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

dhineann dhéanann tusa aen aon mhath mhaith in aen aon chor don tIndian inniubh, inniu, do dhéanha dhéanfadh an seacht n-oiread amárach duit.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhí aithne mhath mhaith agat orthu?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Ó bhí. Bhí mé, nach ro raibh ag obair leothu.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhí istí istigh san, istí istigh sa, istí istigh sa reservation?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Bhíos, Bhí mé, bhíos, bhí mé, bhíos. bhí mé.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel cén sórt áit a bhí unn?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

B'fhéidir go raibh de deich míle aun ann agus bhí hutanna beaga acu, le a bheith a suí istig istigh an agus an seanascáth seanscáth do shuí_ do suíoch shuíodh síos i gcloch agus do chuireach chuireadh a lámha suas go dtí mo mhalainn agus d'fheiceach d'fheiceadh an fear a bheach thuas in áird airde agus bhídís ag cathamh caitheamh píopa tobac, píp_ pipe of peace, cad é Ghaeilge a chuirfeá air sin?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Píopa síocháin?

Séamus Ó Gallchóir Quilty Ibrickan

Píopa síocháin, sea. Píopa síocháin.

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Nuair a tháine tháinig isteach insan san aig ag an gCoílte. gCoillte. Bhí aun ann trí oíche agus trí lá. An tarna dara ansan do chu_ tháinig scéal ón lúng long san_ nús nós eicínt, éigin, go raibh na máirnéalach mairnéalach ar an lúng long a fhágaint fhágáil agus thánadar thángadar amach ar rafts a bhí déanta acu. Chuaig Chuaigh trí churaig churacha amach, naenúr naonúr ar trí churaig churacha agus thuga_ thugadar isteach och_ ocht, ocht e, ocht e, ocht pearsana déag aisti. Sin é an mhéíd mhéid a tháinig aisti agus e_ a feag feadh na lae ansan ansin ______ coast guard a bhí anso anseo thiar is í port mar a bhí, bhí a coast guard station an ann agus thugadar bád leothu leo chuig chun dul amach. Chuir an t-oifigeach amach iad agus nuair a chuadar amach, is úla amhlaidh a chaighl chaill siad fear as a an mbád agus mise agus mo bheirt pháirtithe. Thógadar an coast guard agus thugad_ thug muíd thugamar isteach go tráig trá iad, an áit a bhíodar sábháilte go Coílte. Coillte.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

a bhí leat ar an gcurach sin?

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Dhá Chrochúir Chonchúir a bhí an, ann, two Connors two Crohúrachs, Conchúrachs, two Crohúir, Conchúir, dhá Chrohúir, Chonchúir, dhá Phádraic.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea.

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Sin é an t-ainm a bhí orthu agus héineach, féin, Micheál ’óc Mhac an Oirchinne. Oirchinnigh.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Ar cailliú cailleadh aen aon duine?

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Níor cailleach. cailleadh. Níor cailleach cailleadh aen aon duine. raibh éinne aon duine báite. Bhuel bhí a curach acu úmpaithe iompaithe agus triúr triúr dosna do na trí churaig churacha a chuaig chuaigh amach. Thóg na fea_ na, na curaig curacha eile. Bh’ Ba í farraige ró-bhriste a sháraig sháraigh orthu agus bhíodar úmpaithe iompaithe amach sa bhfarraige.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea, bunoscionn. bun ós cionn.

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Bunoisciúnn Bun os ciúnn agus thógadar a_ a_ a _____ orainn, na curaig curacha eile. And others bringing in, some of the sailors there with him. Yeah. Cén lasta a ______? Hm? Cruineachta, Cruithneacht, cruineachta. cruithneacht. Freight that was in it.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea.

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Cruineachta. Cruintheacht. Cad as go ro raibh a ag teacht? Bhuel bhí siad a ag teacht go Luimreach. Luimneach.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

As a_ as an Fhrainc?

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Ó Meiriceá.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Ó Meiriceá?

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

In áit eicínt éigin ó Meiriceá.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel ba é a_...

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Bhíodar a tíoch_ bhí an tea_ nuair a bhí muíd bhíomar i gCoílte gCoillte _____ fear dosna do na máirnéalaig mairnéalaigh is dúirt liom bhí céad agus ceithre déag i bhfarraige. Céad agus cheithre ceithre déag, ceithre déag.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Céad is ceithre dhéag?

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Sea.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cérb as iad, na máirnéalaí? máirnéalaigh?

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Ó bhíodar ó_ bhí cuid acu ó Mheiriceá agus bhí cuid acu ón, ón, ón, ón, ón Fhrainc.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Dream na nach ro raibh aen aon Bhéarla acú? acu?

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Hah, raibh aen aon Bhéarla, ah bhí, bhí corra-fía_ focal Bhéarla acu, ______ raibh éinne aon duine ón, ón, ón, óna Rúisig, óna Fraince. Franncaigh.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén fhad a d'fhanadar e_ anseo?

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Ah raudar rabhadar _____ ach aen aon oíche amháin.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Hmm.

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Chuadar away, chuadar go hInis go Bleá Baile Átha Cliath ó Choílte. Choillte.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén sórt farraige a bhí unn ann nuair a chuir sibh amah? amach?

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Á a ag trácht ar farraige. fhéadfá féachaint amach le, le ceathanna sneachta agus le farraige a bhí, a bhí, a bheach bheadh sa spéir. Bhí chomh ard san bhí gah gach aen aon áit geal.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cad a thit amah amach don lúng long ansin? Á

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

chua chuaigh sí, briste suas ar fad leis an fharraige. Thóg na hiascairí is fearr tímpeall, timpeall, thógadar go leor don, don chruineachta chruithneacht as a bhfarraige le bucait. buicéad.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea.

Mícheál Mac an Oirchinnigh Quilty Ibrickan

Agus bhí Mr ______, rith agus cheanna cheannaigh cuide cuid di as a luíng long is bhí faoi fóraoil faraor téis tar éis trí mhí.

Máire Ní Dhonnabháin Doonbeg Ibrickan

Mola Moladh leat, a na Rún. Mola Moladh go choum chom leat do a Dhí. Dhia. Sula n-íosaimíd n-íosfaimid agus a n-uaimíd n-íosfaimid an bhí. bhia. An a chrutha chruthaigh sinn gurb é a gheó gheobhaidh sinn, nár thuga anabhás anbhás don giorrabhás don bás i a bpeaca mharbh dúin. Luan. Bás Chríostí ola agus airthí. Déirce Déirc an trócaire go dtuga Dia Íosa Críost ár n-anam. Dún Beag gortach gaun. téir téigh gan dhíneár dhinneár aun. Baile beag briste is a thóin leis an uisce is mná gan tuiscint aun.

Teddy Griffin Cloghaunbeg Moyarta

Ár nAthair, atá ar neamh, go naepaíor naofar t’ainm, do ainm, go dtaga do ríocht, go ndeintear ndéantar do thoil ar an dtalamh, mar a ndeintear ndéantar ar neab. neamh. Ár n-arán laethúil tauir tabhair dúinn inniubh, inniu, is mu maith dhúinn ár gciúnta, gcionta, mar a mufaimíd maithimid do chách, ón _____ is lig sinn i gcathaoibh, ach saer saor sinn ó olc amen.

Austin Carty Liscannor Corcomroe

Maicréil is mangaig mangaigh is ballaig ballaigh is piseogach, admhána agus an breac, an breánthach bioránach a ar chreafadaíl creathadach ar chaitilíní ardclic. artlic. Dhin Rinne gah gach aen aon rud d’iarra maireachtáilt maireachtáil ach amháin god, goid, brod broid fuadach.

Pádraig Ó hAodha Liscannor Corcomroe

Bhí seanfhear anso anseo fadó. Bh’í Ba í an an t-ainm a ghlaeidíst ghlaoidís air, Seán, Seán Ó Cíománach agus bhí sé, is minic a bhí mi ag obair leis agus is minic a dúirt liom go raibh gargóint argóint ag na fataí prátaí agus na gobáiste cabáiste insna sna seanlaethanta agus is é an seana_ is é an gargóint argóint a bhí acu; lauir labhair an gobáiste cabáiste first bhí sé_ i dtosach táim a ag brise briseadh tríd... Lauir Labhair an gobáiste cabáiste i dtosach agus dúirt leis an bhfata bpráta bocht bhí a ag teacht mar a _____ amu. amuigh. _Cé air a ro pios a dúirt an gobáiste gcabáiste leis an gobáiste gcabáiste raibh ach mise ar na hoileáin ar fad. 'Góim 'Gabhaim pardún chút' chugat' a dúirt an fata práta bocht. 'Bhí ag brise briseadh mo chroí fén faoin bhfód a ag teacht ach pios ar rud glas gnás gránna, fheicfear tithe gan éinne aon duine _____ ______ i gceart ach mise á caití fén faoin bhfód mi chuirhinn chuirfinn ocras air tart.’

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Níl mórán den chlann fáca fágtha anois ach é héin. fhéin.

Pádraig Ó hAodha Liscannor Corcomroe

Bhí muid Bhíomar ana-bhocht an-bhocht agus chuaig chuaigh mo dhreatháireacha dheartháireacha agus mo dhreifiúracha dheirfiúracha amach go Meiriceá agus bhí mise a ag dul amach ach bhris an chois seo, tá, as cheaun chean fiche bliain ó choin shin agus d'fhág sin mar athá muid atáimid inniu.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Eh mhéid dreatháir deartháir agus drifiúr deirfiúr a

Pádraig Ó hAodha Liscannor Corcomroe

bhí

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

agad? agat?

Pádraig Ó hAodha Liscannor Corcomroe

Bhí, bhí cúig driotháir deartháir agam agus de deich ndreifiúracha. ndeirfiúracha. siad curtha agus cuid acu beó beo fós.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

An bhfuil i do chónaí anseo

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

i

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

gcónaí?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Táim im chúnaí chónaí anso anseo i gcúnaí. gcónaí.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Rugú Rugadh anseo tu?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Sea. Is anso anseo a rugag rugadh agus tógag mi. mé.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sa

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

tig

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

seo?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Bhuel isteach sa tig seo agus bhí cúig driotháir deartháir agam, beirt agus siad curtha le_ bhuel tá_ caithig caithfidh go bhfuil cheithre ceithre bliana ó cuireag cuireadh iad. Níor

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

phós riamh?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Níor phósas phós mé agus _____ go math maith nár nach dhineas. ndearna mé. [gáire] Mar bheach bheadh an oiread le déana déanamh agam!

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén pharóiste é seo anois?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Hm?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén pharóiste é seo? Práiste Paróiste Dhú Chlé. chlae? Dhú Chlae #?.

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Agus mhéid míle atá muid atáimid ó Ailltreaha Aillte Móthar anois?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Ó na cliffs?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

méid míle?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea.

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Ah, tímpeall timpeall míle go leith ósna óna Cliffs.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sin an méid? Sin é. Bhuel mhéid

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

acra

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

talú talamh agatsa anois?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Ó is iomaí acra sin ach gan aen, níl ae_ ní_ an iomarca maitheas úntu. iontu. Sliabh

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

ar

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

fad is ea é.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sliaú Sliabh ar fad?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Sea.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Múin? Móin?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Níl.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Na Nach bhfuil?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Níl, is úla amhlaidh athá atá mi

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

a ag ceannacht ceannach

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

múna. móna.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

a ag ceannacht ceannach múnú? móna?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Tháim Táim muise gurb úla. amhlaidh. [búir]

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel cén teacht isteach atá agad agat anois?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Á, níl aen aon teacht isteach agam is bó, b’éigin dom bás ____ léas_ mo phinsean sin a bhfuil agam ar ndó. ndóigh.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

An gcuireann aen aon bharr?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

gCuirim?

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sea.

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Bhuel tímpeall timpeall ceathrú.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Ceathrú acra?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Sea. Ceathrú fataí.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Preátaí? Fataí Prátaí prátaí?

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Prátaí. Prátaí.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

nah nach únú ionadh ro raibh aen aon fhonn scéalaíochta air tráthnóna ribea ribeach sauraí samhraí nuair a bhí an bhó amuí amaí agus í le blí bleán go fóill. Mar sin héin, féin, chuir ceist orainn ar chuala muid chualamar airíaú riamh trácht ar Madra Bán na nOcht gCos agus chríona chríochnaigh an scéal ach níl am againn anseo ach dona don thús.

Seán Óg Ó Dillúin Kilshanny Corcomroe

Bhí agus baunrín banríon fadó an ann agus fadó a bhí. Á mbeinn aun ann le thús na hóige bheach bheadh scéal nua seanscéal agam ach mar sin féin sárscéal agam. Agus níl aen, aon, éinne aon duine clainne a bhí acu e de réir mar a rugtaí bheirtí iad nach tugach dtugadh madra bán na n-ocht gcos leis iad agus bhí dháréag acu, dháréag driothár deartháir agus triúr dreiféar deirféar imithe aige agus bhí, thainig tháinig duine, éinne aon duine amháin agus chua chuaigh go dtí seandraoi, féachaint cad a dhéanhach dhéanfadh leis, bhí á dhéana dhéanamh amach gurb é, an duine deireanach a bheach bheadh acu é. Nach beach mbeadh aen, aon, aen, aon, aen aon oiread ar an bhfamily ach é. Agus chua chuaigh go dtí seandraoi agus d’fhiara d’fhiafraigh dhe de cad a dhéanhach dhéanfadh leis. Bhuel nuair a_ an bhfuil's bhfuil a fhios agat a dhéanha dhéanfaidh tu leis an leanbh san?’ sin?’ adúirt a dúirt sé. 'Cuir, din déan bosca dho adúirt a dúirt agus scaoil amach agus scaoil amach leis an ribhéar é. Agus cuir meirgeal tímpeall timpeall ar a mhuinéal' mhuineál' a dúirt agus 'scríg 'scríobh air gur mac le baurín banríon é agus b'fhéidir go dtiocach dtiocfadh isteach in oileán eicínt' éigin' a dúirt ‘agus go bhfaigheach bhfaigheadh duine eicínt éigin é.’ Bhí go math maith agus raibh go holc. Bhí, _____ agus chuir amach é, chuir isteach i mbosca agus scaoil amach leis a ribhéar é. Agus bhí seanfhear. Mhair thímpeall timpeall an oileán ar bhruach mar a bheach bheadh thoir i Sráid na hIascairí anois ar bhruach na, an ribhéar. Agus dhin rinne a aidhmsir leis an bhfarraige, agus bliain! Agus d'ime d'imigh leis an mhaidin seo agus babh ba í an mhaidin a raibh a an agus a an bliain suas agus nuair a chua chuaigh ar bhruach go raibh_ ar bhruach a an trá, choinic chonaic bosca tamall uaidhig. uaidh. My Gar’ a dúirt sé, 'tá mo, mo dh_ mo phá anois agam' a dúirt sé. Riug Rug ar an bosca agus níor ascail oscail é. raibh air dul i bhfad. Thug na, fén faoin ascail ascaill é agus níor stop níor chóna chónaigh riamh go leag go dtí an_ gur go leag istig istigh san_ ar an úrlár urlár go dtí an seanabhean seanbhean é. ‘Cé ‘Cá bhfuair an bosca’ adúirt a dúirt sí. ‘Fuair ar an dtrá é’ adúirt a dúirt sí, adúirt a dúirt sé. ‘Ach níor ascail oscail fós é!’.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Níl dearmad déanta go fóill de na scéalta ach cheapú cheapadh aen aon duine go bhfuil dearmad déanta i gcondae gcontae an Chláir ar Aithrí Sheáin de hÓra: A

Éamonn Mac Mathúna Kilshanny Corcomroe

Mhic Mhuire na nGrás do chuireag cuireadh chun bás báis agus a d’fhuilin d’fhuiling bás péineach, pianmhar, do cheannaig cheannaigh Síol Áimh Ádhaimh le hallas a chrá, chnámha, fola agus chreá chneá dearga. Freagair a ghrá beir m’anam i dtráth go Parthais Parthas árdghradamach, ag cathamh caitheamh an tsóláis sóláis is fheadaíl bhreá idir aspail is ardaingilibh. Freagair mi a Chríost, a chara mo chroí, an charraig so seo im chlí corraig corraigh í, is óm ó mo dhearca lig síos sruithe sraithe d’airthí, d’aithrí, do-béaras thabharfas go crí crích Flaitheas mi, mé, mar is peacach a bhí scanalach scannalach fíor binibheach fíormhalluighthe, tagairse baoisbheartaibh an tsaoil ar m’anam le lín linn scartha liom. Screadaim is éim, achainím go séimh Ar Mhuire is a haenMhac haonMhac calma, teacht sealad faem faoi mo dhéin m’anam a phlé is é a chosaint ón maer maor mallaithe. Deisciobail Deisceabail is a gcaraid gcara go léir im do mo tharraint tharraingt san réim bheannaithe. Mo bhearta ar an sael saol cealgach, claen, claon, gangaideach, bhaeth bhaoth a mhuthamh mhaitheamh dom. A Dhia atá thuas, féach anuas agus réig reic mo ghluais anafa, anabaí, is léig lig ar chuan gléigeal, suthain, naefa, naofa, bhuainseasamhach. A Dhia na mbua, din déan dom trua teacht in uair mharfa, mharaithe, is léig lig mi uait féin le fuath, i bpéin le slua Acheron! Is deacair dom lauirt labhairt leatsa gan daut dabht a ag tagairt ar chauir chabhair chalma, is gur fada ag treau treabhadh treasna trasna le foun fonn i gcoinne do mhoúilaitheanta. mhodhúilaitheanta. Níl insan san doun domhan fhairsin, fhairsing, mo lom, peacach le tou toghadh is measa leat mise atá bour, bodhar, balbh, im lour, lobhar, ceangailte aig ag an ndreaum dream mhallaithe. lia le gainimh gaineamh ar trá, drúcht ar bhár bharr an ghlasra, a ag déana déanamh peaca le suíomh ar m’anam, fóríor, faraor, ceangailte im chroí calcaithe. Cér Cé gur mhór a dtrial dtriall róm romham san tsliabh, fhoun fhónann ciach eagla, is gur le léamh Grásta a ndearna dod sael saol d’ainbhfios. Ár nAthair is fhearr fearr sna Flaithis go hard, go naefar naofar tráth t’ainmse; go dtaga do ríocht, do thoil ar an sael, saol, mar a dhintear dhéantar i _____ Pharrthais. Pharthais. Ár n-arán laethúil tauir tabhair é dhúinn, is muth maith dúinn ár gciúnta gcionta ainbhfios ainbhios mar a mutha muid maithimid do chách, is léig lig sinn i dtláth, acht ach saer saor sinn ó bhás anaba. anabaí.

Jeremiah Griffin Fisherstreet Corcomroe

Scéal _____ athá atá agam le n-ínseacht n-insint nách nach fláireach foláir le scaoile scaoiledh i ngach áit go bhfuil an seo ár leanúint ar fuaid na tíre le carr cár ag góil gabháil thímpeall timpeall gach lá. An quality is fearr is is daoire agus é siúd á scaoile ar bheagán, is mara mura bhfuil airgead láimh agaibh le díol air. Taurha Tabharfaidh díbh daoibh chun spás. Nuair a tháinig i dtosach sa lúng long chúinn, chugainn, cois cuanta agus thímpeall timpeall na trá. Do leathan ar fuaid fud na seacht ríochta agus dhin rinne sé, gan úras, amhras, díobháil. Do tharrain tharraing chúinn chugainn neirbheas cipíneach agus dhin rinne dár n-íntinn n-intinn sceoláin. Do chuir ó chola chodladh na hoíche iad agus d'fhág na mílte le fán. Fadó nuair bíoch bíodh aig ag ár sínsear sinsear bhíoch bhíodh fearaibh fir go bríomhar fláin. folláin. Ba ró-annamh a ghearáin tinneas cín cinn iad pianta a ag rith síos ina gcrá. gcnámha. Ba bhreá leat iad a rith amu amuigh air ar a coínlig coinnligh ag iúmpó iompú sceaimhín ar chlais bán ach anois sul fé sula dtagaig dtaga an oíche, is í an lagar ina gcroí is critheán. fearaibh fir san áit seo go cínnte cinnte chomh dúlmhar dúilmhear aríst arís aun ann le mrá. mná. mór go n-eighreoidíst n-éireoidís ina suí dhuit duit go bhfeice siad línte an cupán. Is ansin nuair a d'ólhach d'ólfadh siad feed de de agus aireó aireoidh siad línte an tsiogáin tseangáin ag imeacht a ag réicíocht go dtí an oíche is gan breith as ciún cionn phíce ina láimh.

Seán Ó Briain Fisherstreet Corcomroe

Chua muid Chuamar go hÁrainn héin féin agus fear eile le hocht cín cinn déag do bhanaí, bhainbh, ocht cín cinn déag ndíol ó Bhealach an ______ anseo. Nuair a chua muid chuamar anún anonn go Cíl Cill Muire in Árainn Mhór Éireann _____ an fear a bhí liom. Agus nuair a dhíol muid dhíolamar ansin an t-airgead cho chomh tiubh in ionad na banaí, bainbh, dúirt muid dúramar go raghamuis rachaimis go Conamara a ag d’iarra iarraidh braen braon poitín agus bhí an bád ag imeacht ansin bhí in Árainn Mhóir Mhór le móin, bád Chonamara agus dúirt go dtúrhach dtabharfadh drift anún anonn treasna trasna dhúinn, go dtáirneóch dtarraingeodh an curach ina dhiaig. dhiaidh. Tharrain, Tharraing, chua muid chuamar isteach sa mbád is tharrain tharraing an curach ina dhiaig dhiaidh gur chua muid chuamar go Conamara anún anonn treasna... trasna... nuair a chua muid chuamar go Conamara ansin chua muid chuamar ar lorg poitín i in ngach gach uile áit, chua muid chuamar is dóch dócha seacht a hocht d’áiteacha agus bhfuaireamar aen aon deoir aun, ann, raibh deoir úntu. iontu. Dh’ime muid D’imíomar ansin gur chua muid chuamar síos an áit athá atá Na Geataídhe, Geataí, glaenn glaonn siad ainm eicínt éigin air ar Na Geataí athá atá i gConamara. Chua muid Chuamar síos ansin gur chua muid chuamar síos an cuan sin, síos gur chua muid chuamar síos go Breathnach, bhí Breathnach Breatnach ansin aun ann a bhí a déana déanamh poitín. Bhí stil aige. Chuir muid Chuireamar suas ansin san oíche, chuir muid chuireamar suas a an curach bhí a ag déana déanamh phoitín agus d'fhan muid d'fhanamar aig ag an stil i gcathamh gcaitheamh na hoíche ansin is iad á dhéana. dhéanamh. Nuair a bhí déanta ansin aige, dúirt muid dúramar go raibh hocht, go mbeach mbeadh hocht ngalún déag uainn. Bhí an poitín istig istigh ansin aige ceaig istig istigh lenar dtaebh dtaobh an áit a raibh a leaba. Bhí muid, Bhíomar, fuair muid fuaireamar sáspan ansin de réir mar a bhíoch bhíodh braen braon de uainn d’ólamuis d’ólaimis amach é amu amuigh air ar a an sáspan uaireanta gar go math maith dhom, idir an mbeirt againn, an dtuigeann tú. Choinne Choinnigh sin trí sinn, bhí muid bhíomar buailte ar seanamhálaí seanmhálaí ansin is air sean, málaí a bhí caitithe, caite, i gcú_ insa sna chúinní. Tháinig muid Thángamar abhaile ansin agus is dhíol muid dhíolamar na ocht galún déag, cróin coróin sa ngalún a thug dhúinn, sin a raibh againn. Ach bhí muid bhíomar briste, briste is na banaí bainbh againn sa phoitín.

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

An fear seo chua chuaigh sé, chua chuaigh ag iarra iarraidh mrá mná agus thug spéicéir leis. Is é an spéicéir a dh’iarrach d’iarradh a an bhean agus bhí an fear in éindí leis a raibh bean a ag teastáil uaig uaidh ach d'iarr a an spéicéir a an bhean agus bhí muíntir muintir a an toilteanach ach nuair a choinic chonaic an fear sin thosna thosaigh dhá á mhola mholadh héin. féin. Dúirt go gur mhath mhaith a an fear i ngarraí mi. mé. 'Ba mhath mhaith a an fear air ar a an bportach mi', mé', a dúirt sé. 'Ba mhath mhaith a an fear insa sa múinfhéar móinfhéar mi, mé, ach raibh aen aon mhath mhaith riamh ar muir ionam’ adúirt a dúirt sé, ‘agus tá's tá a fhios aige ag an spéicéir é sin.’ ‘Bhuel mhuise’ a dúirt an spéicéir, 'le haghaidh an fhírinne a dhéana,’ dhéanamh,’ adúirt a dúirt ‘Ní raibh aen aon mhath mhaith riamh ar mhuir ar tír ionat.’

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Agus raibh aen aon mhath mhaith leatsa ar muir.

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

raibh aen aon mhath mhaith liomsa ar muir ach an oiread.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Ach bhí ar tír.

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

Á bhí ceart go leor ar tír.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

bhfuil i do chónaí anois?

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

i mo chónaí insa sa Formaoile. Tuairim is trí mhíle as seo.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Sin... eh... mhéad míle sin ó chósta an Chláir, ó chósta na Gaillimhe?

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

Ó sin, eh, sin seacht déag do de mhílte.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Bhuel, a Sheáin, an bhfuil mórán daoine thart fán faoin áit seo anois, faoi d’aois féin a bhfuil Gaeilge acu?

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

Níl. Níl.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Fiú amháin aig ag d'aois-sa? d'aois-se?

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

Níl aen aon Ghaeilge ag éinne dhom dom aíos-sa aos-sa aig ag daoine atá de deich mbliana níos sine mi. mé. Tá, feicim anseo iad agus níl an Ghaeilge acu ach an oiread.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén chaoi a bhfuil sin?

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

Bhí acu ceart go leor ach siad as cleachta. cleachtadh.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Agus cén chaoi a bhfuil agatsa?

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

Ó chleachta chleachtaigh mise riamh í. Bhí nádúrtha agamsa ón gcliabhán agus is dócha thar rud ar bith a thagann chút chugat sa chliabhán nach scarann go bog leat. Tógamh Tógadh le mo sheana-athair sheanathair agus le mo sheanamháthair.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Á tuigim.

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

Agus raibh aen, aon, aen aon Bhéarla acu sin.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Is é Gaeilge, is é Gaeilge do sheana-mháthara agus do sheana-athara atá agat mar sin?

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

Is é.

Aindrias Ó Gallchobhair Derrybeg Kilmacrenan

Cén gléas beatha a bhí aig... bhuel... muintir na háite seo suas nuair a bhí tusa beag?

Seán Ó Carly Formoyle West Burren

Bhuel raibh múrán mórán gléas beatha thar tímpeall timpeall a an chósta anseo. raibh, bhí formhór na ndaoiní ndaoine aun, ann, raudar ach a saerthú saothrú scillin scilling sa agus formhór na ndaoiní ndaoine a bhí aun, ann, ba firibh fir oibre iad nach raibh aen aon talamh dada eile acu. Bhí raidhnt roinnt feilméaraí feirmeoirí aun ann ach bhí raibh múrán mórán acu sin ach an oiread agus bhí go leor eile acu nár nach dhin ndearna aen aon iascach riamh ach ag imeacht tríd an dtír, theighdís théidís go Cúntae Luimine Luimnigh ar fig feadh seacht de mhíte mhíonna gon den bhliain ag oibr_ ag obair le feilméaraí feirmeoirí agus thiocaidíst thiocfaidís abhaile ansin agus bheach bheadh an oiread saeraithe saothraithe acu agus a choinneóch choinneodh iad go n-imídíst n-imídís aríst. arís.